Con bị ho về đêm phải làm sao? Lời khuyên từ bác sĩ bố mẹ cần ghi nhớ

Ho về đêm ở trẻ nhỏ luôn là nỗi lo lắng lớn đối với các bậc phụ huynh, nhất là khi con bị ho về đêm kéo dài hoặc kèm theo các triệu chứng khác như sổ mũi, nôn trớ. Những cơn ho không chỉ làm gián đoạn giấc ngủ của trẻ mà còn có thể báo hiệu tình trạng sức khỏe tiềm ẩn. Vậy làm sao để giúp trẻ giảm ho và ngủ ngon trở lại Hãy cùng lắng nghe những lời khuyên quan trọng từ bác sĩ để bố mẹ có thể chăm sóc con hiệu quả hơn trong những lúc nhạy cảm này.

Nguyên nhân dẫn đến con bị ho về đêm?

Để dẫn đến tình trạng con nhỏ bị ho về đêm thì có rất nhiều nguyên nhân từ khách quan đến chủ quan. Một số nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng con bị ho đêm mà các bậc phụ huynh nên tham khảo:

Nhiệt độ thấp và không khí khô

Vào ban đêm, nhiệt độ thường giảm xuống thấp hơn so với ban ngày, làm không khí trở nên lạnh và khô. Điều này gây ra kích ứng đường hô hấp của trẻ, đặc biệt là khi gia đình sử dụng điều hòa hoặc máy sưởi với mức nhiệt quá thấp và không kiểm soát được độ ẩm. Không khí khô làm niêm mạc họng bị khô, gây khó chịu và khiến trẻ dễ bị ho hơn vào ban đêm. Đây là nguyên nhân thường gặp trong các gia đình hiện đại, nhất là khi trẻ nhỏ còn rất nhạy cảm với sự thay đổi của môi trường xung quanh.

Tư thế ngủ không phù hợp

Khi trẻ nằm ngủ ở tư thế đầu quá thấp, chất nhầy từ mũi có thể dễ dàng chảy xuống cổ họng, kích thích niêm mạc đường hô hấp, dẫn đến các cơn ho kéo dài. Đặc biệt, khi trẻ bị nghẹt mũi hoặc có dịch nhầy tích tụ, tình trạng này trở nên tồi tệ hơn. Ngoài việc gây ho, tư thế nằm không đúng có thể làm trẻ cảm thấy khó thở, gây ra các cơn ho kéo dài hơn trong suốt đêm.

Phòng ngủ không sạch sẽ

Phòng ngủ của trẻ nếu không được vệ sinh thường xuyên sẽ tích tụ nhiều bụi bẩn, vi khuẩn, nấm mốc và các chất gây dị ứng khác. Lông thú cưng trong nhà, bụi vải từ ga trải giường, hoặc thậm chí các chất hóa học từ không khí cũng có thể làm trẻ bị kích ứng đường hô hấp. Khi trẻ hít phải những chất này trong lúc ngủ, chúng có thể gây ra các phản ứng dị ứng như ho, hắt hơi, và ngứa mũi. Môi trường không sạch sẽ sẽ là một trong những tác nhân trực tiếp làm cho tình trạng ho về đêm trở nên nghiêm trọng hơn.

Viêm họng

Trẻ nhỏ rất dễ bị viêm họng, nhất là khi hệ miễn dịch còn non yếu và dễ bị tác động bởi các vi khuẩn, virus từ môi trường. Khi viêm họng, các cơn ho sẽ thường xuất hiện nhiều hơn vào ban đêm, bởi lúc này cổ họng bị kích thích mạnh hơn do thời tiết lạnh hoặc khi trẻ nằm. Các triệu chứng như sốt, đau đầu, khó chịu cũng có thể đi kèm với ho, làm giấc ngủ của trẻ bị gián đoạn.

Hen suyễn

Hen suyễn là một bệnh lý hô hấp mãn tính, và nhiều trẻ nhỏ có cơ địa nhạy cảm có thể mắc phải. Đối với trẻ bị hen suyễn, các cơn ho về đêm có thể trở nên đặc biệt nghiêm trọng khi có sự thay đổi của thời tiết hoặc khi tiếp xúc với các tác nhân gây dị ứng như bụi, phấn hoa, hoặc lông thú cưng. Khi phế quản của trẻ bị co thắt và tăng tiết dịch nhầy, các cơn ho kèm theo tiếng thở khò khè, khó thở, và cảm giác tức ngực sẽ xuất hiện nhiều hơn vào ban đêm, ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe của trẻ.

Trào ngược dạ dày thực quản

Trào ngược dạ dày thực quản là một tình trạng mà dịch vị từ dạ dày trào ngược lên thực quản, kích thích niêm mạc đường thở và gây ra phản xạ ho. Ở trẻ nhỏ, bệnh trào ngược có thể khó nhận biết nhưng các cơn ho về đêm thường xuất hiện khi trẻ nằm. Lượng dịch trào ngược từ dạ dày chứa axit sẽ kích thích hệ thần kinh, dẫn đến các cơn ho kéo dài và có thể đi kèm cảm giác nóng rát, khó chịu trong cổ họng.

Cách chữa ho về đêm ở trẻ em

Có nhiều biện pháp hiệu quả để giúp giảm ho và làm dịu tình trạng của trẻ ngay tại nhà. Dưới đây là những phương pháp phổ biến và hữu ích mà cha mẹ có thể áp dụng để hỗ trợ con vượt qua những cơn ho về đêm.

Sử dụng dung dịch xịt mũi hoặc nước muối sinh lý

Một trong những cách đơn giản nhưng hiệu quả để giúp trẻ giảm ho về đêm là sử dụng nước muối sinh lý để làm sạch và thông thoáng đường thở. Nước muối sinh lý giúp loại bỏ chất nhầy tích tụ trong mũi, giảm kích ứng niêm mạc và giúp trẻ thở dễ dàng hơn. Điều này đặc biệt hữu ích khi trẻ bị ho do nghẹt mũi hoặc viêm họng.
Đối với trẻ dưới 3 tháng tuổi, cha mẹ nên sử dụng dạng nhỏ giọt để nhẹ nhàng làm sạch mũi cho bé. Còn đối với trẻ trên 3 tháng tuổi, dung dịch xịt mũi nhẹ nhàng sẽ là lựa chọn phù hợp hơn. Việc xịt hoặc nhỏ mũi trước khi đi ngủ hoặc giữa đêm khi trẻ bị thức giấc do ho sẽ giúp giảm bớt triệu chứng khó chịu, giúp bé ngủ ngon hơn.

Một số sản phẩm có thể để các bậc phụ huynh tham khảo như xịt họng keo ong Beemedi, xịt mũi Subavax, xịt lợi khuẩn Altawell Bionasa,…. Mỗi sản phẩm đều có những ưu nhước điểm riêng nên trước khi quyết định sử dụng các bậc phụ huynh nên tìm hiểu kĩ càng! (1)

Sử dụng máy tạo độ ẩm

Không khí khô, đặc biệt là khi sử dụng điều hòa hoặc máy sưởi, có thể làm niêm mạc họng của trẻ bị khô và gây kích ứng, dẫn đến ho. Để khắc phục tình trạng này, cha mẹ có thể sử dụng máy tạo độ ẩm phun sương trong phòng ngủ của trẻ để giữ cho không khí luôn ẩm, giúp đường hô hấp của bé không bị khô rát. Máy tạo độ ẩm giúp duy trì môi trường thoải mái hơn cho trẻ, từ đó làm giảm nguy cơ ho về đêm.

Ngoài ra, cần đảm bảo rằng nhiệt độ trong phòng không quá lạnh. Nhiệt độ lý tưởng cho trẻ nhỏ là khoảng 25-27 độ C. Nếu nhiệt độ quá thấp, đường hô hấp sẽ dễ bị kích ứng, làm cho tình trạng ho của trẻ không cải thiện, thậm chí có thể nặng hơn.

Giữ môi trường ngủ sạch sẽ

Phòng ngủ của trẻ cần phải được vệ sinh thường xuyên để loại bỏ bụi bẩn, vi khuẩn, nấm mốc và các chất gây dị ứng. Bụi từ ga trải giường, chăn, gối, hoặc lông thú cưng có thể làm trẻ bị kích ứng và gây ho. Vệ sinh phòng ngủ định kỳ, thay ga trải giường và gối, đảm bảo không gian ngủ sạch sẽ, sẽ giúp giảm đáng kể nguy cơ trẻ bị ho về đêm. Đặc biệt, nếu con bạn bị viêm xoang hoặc hen suyễn, giữ phòng sạch sẽ là điều vô cùng quan trọng để tránh tình trạng bệnh nặng hơn.

Sử dụng siro thảo dược hỗ trợ giảm ho

Siro ho thảo dược là một giải pháp an toàn và hiệu quả cho trẻ em bị ho về đêm. Các sản phẩm siro từ thảo dược thường chứa các thành phần tự nhiên như lá hẹ hấp mật ong, lá húng chanh, quất ngâm đường phèn, hay cao lá thường xuân – đều có tác dụng kháng viêm, kháng khuẩn, và làm dịu niêm mạc họng. Siro thảo dược không chỉ giúp giảm ho mà còn có thể hỗ trợ trẻ ngủ ngon hơn nhờ các thành phần tự nhiên gây buồn ngủ nhẹ. Tuy nhiên, bố mẹ nên chọn các sản phẩm siro được chứng nhận an toàn cho trẻ và sử dụng theo hướng dẫn của bác sĩ.

Mật ong – Chất làm dịu tự nhiên

Mật ong là một phương thuốc tự nhiên đã được sử dụng từ lâu để chữa ho và làm dịu cơn đau họng. Đối với trẻ em từ 1 đến 6 tuổi, mật ong có tác dụng kháng khuẩn và giảm viêm, giúp làm dịu niêm mạc họng, đặc biệt là khi trẻ bị ho khan. Bố mẹ có thể cho trẻ ngậm một thìa cà phê mật ong trước khi đi ngủ hoặc pha mật ong với nước ấm để làm dịu cổ họng và giảm ho. Lưu ý rằng không nên dùng mật ong cho trẻ dưới 1 tuổi do nguy cơ nhiễm độc botulinum.

Cho trẻ uống đủ nước trong ngày

Đảm bảo rằng trẻ được cung cấp đủ nước là điều cần thiết để giúp đường hô hấp không bị khô. Nước không chỉ giúp làm ẩm niêm mạc họng mà còn giúp làm loãng chất nhầy trong mũi và cổ họng, từ đó dễ dàng loại bỏ chúng hơn. Bố mẹ nên khuyến khích trẻ uống nước đều đặn trong suốt cả ngày, đặc biệt là khi trẻ bị ốm hoặc đang gặp các triệu chứng ho.

Lời khuyên cho cha mẹ khi có con bị ho về đêm

Khi con bị ho về đêm, điều quan trọng là cha mẹ cần có những kiến thức cơ bản và kỹ năng xử lý đúng cách để giúp trẻ giảm bớt khó chịu và ngăn ngừa tình trạng bệnh trở nên nặng hơn. Dưới đây là những lời khuyên hữu ích mà cha mẹ cần ghi nhớ.

Không tự ý cho trẻ uống thuốc mà không có hướng dẫn từ bác sĩ

Một trong những sai lầm phổ biến mà nhiều cha mẹ thường mắc phải là tự mua thuốc cho con mà không tham khảo ý kiến bác sĩ. Điều này đặc biệt nguy hiểm với trẻ dưới 6 tuổi, khi hệ thống miễn dịch và cơ quan của trẻ vẫn chưa phát triển hoàn chỉnh. Mỗi loại thuốc có thể phù hợp với người lớn nhưng lại không an toàn cho trẻ em, thậm chí có thể gây tác dụng phụ nghiêm trọng.

Với trẻ dưới 4 tuổi, tuyệt đối không nên cho trẻ dùng thuốc ho mà không có sự chỉ dẫn từ bác sĩ. Trong trường hợp trẻ từ 6 tuổi trở lên, cha mẹ có thể mua thuốc tại nhà thuốc nhưng cần sự tư vấn và hướng dẫn của dược sĩ về liều lượng và cách sử dụng. Mua thuốc theo kinh nghiệm hay tự ý dùng thuốc có thể gây ra nhiều rủi ro cho sức khỏe của trẻ, vì vậy luôn đảm bảo hỏi ý kiến chuyên gia y tế trước khi cho trẻ uống bất kỳ loại thuốc nào.

Chế độ dinh dưỡng phù hợp cho trẻ bị ho

Chế độ dinh dưỡng đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ giảm ho và tăng cường sức đề kháng cho trẻ. Khi con bị ho, cha mẹ cần tránh cho trẻ ăn những thực phẩm không tốt như bạc hà, chocolate, thức ăn cay nóng, nhiều dầu mỡ, và các chất kích thích. Những loại thực phẩm này có thể làm tình trạng ho nặng hơn.

Thay vào đó, cha mẹ nên chia nhỏ bữa ăn và cho trẻ ăn những món ăn dễ tiêu hóa, nhẹ nhàng như cháo, súp, hoặc các loại trái cây giàu vitamin C để tăng cường hệ miễn dịch. Đặc biệt, nên cho trẻ ăn trước giờ đi ngủ ít nhất 2 giờ để tránh tình trạng trào ngược dạ dày – một nguyên nhân gây ho về đêm ở trẻ nhỏ.

Khi nào cần đưa trẻ đi khám bác sĩ?

Ho là một triệu chứng phổ biến ở trẻ em và trong nhiều trường hợp, nó sẽ tự hết khi trẻ được chăm sóc đúng cách. Tuy nhiên, nếu trẻ có những biểu hiện nghiêm trọng, cha mẹ cần nhanh chóng đưa trẻ đi khám bác sĩ. Các dấu hiệu cần chú ý bao gồm:

• Ho kéo dài, tăng dần hoặc đi kèm với tiếng khò khè.
• Khó thở, tím tái hoặc có biểu hiện rối loạn tri giác như vật vã hoặc li bì.
• Ho kèm theo nôn trớ hoặc chảy nước dãi liên tục, khó nuốt.
• Trẻ có dấu hiệu đau tức ngực khi hít sâu.
• Sốt cao trên 40°C không giảm sau khi uống thuốc hoặc trẻ dưới 3 tháng tuổi bị sốt cao trên 39°C.

Nếu trẻ có những biểu hiện nguy hiểm như khó thở, tím tái môi, mệt mỏi, ngừng thở hoặc thở rất yếu, cha mẹ cần lập tức gọi cấp cứu hoặc đưa trẻ đến bệnh viện ngay.

Kết luận

Hy vọng rằng những thông tin trong bài viết đã giúp các bậc phụ huynh hiểu rõ hơn về nguyên nhân và cách xử lý khi con bị ho về đêm. Việc chăm sóc đúng cách, giữ cho môi trường sống sạch sẽ và chú ý đến các dấu hiệu bất thường của trẻ sẽ giúp giảm thiểu tình trạng ho và giúp bé có giấc ngủ ngon hơn. Tuy nhiên, nếu triệu chứng ho kéo dài hoặc trở nên nghiêm trọng, hãy đưa trẻ đến gặp bác sĩ ngay để được thăm khám và điều trị kịp thời.

Bài viết tham khảo thông tin tại:

(1). https://www.healthline.com/health/coughing-at-night#how-to-stop