Bệnh apto miệng là gì? có nguy hiểm không và cách điều trị ra sao?

Bệnh apto miệng (hay còn gọi là loét áp tơ miệng) là một trong những vấn đề khá phổ biến liên quan đến sức khỏe răng miệng, khiến người bệnh cảm thấy đau đớn và khó chịu. Những vết loét nhỏ, hình tròn hoặc oval với đáy màu xám thường xuất hiện bên trong miệng, gây ảnh hưởng đến ăn uống và giao tiếp. Tuy không phải là một bệnh lý nghiêm trọng, nhưng loét áp tơ miệng vẫn có thể gây nhiều phiền toái cho người mắc phải. Vậy bệnh này có thực sự nguy hiểm không và liệu có những phương pháp điều trị hiệu quả nào? Hãy cùng tìm hiểu chi tiết trong bài viết này!

Bệnh apto miệng là gì?

Loét áp tơ miệng, hay còn gọi là loét aphthe hay apto miệng, là một tình trạng tổn thương loét đau ở niêm mạc miệng, với những vết loét nhỏ, thường có đường kính dưới 1cm. Những vết loét này có hình dạng bầu dục hoặc tròn, với bờ đỏ rõ ràng và đáy màu xám hoặc trắng. Vị trí phổ biến của loét áp tơ miệng là ở phần niêm mạc phía trong của miệng, như trên lưỡi, lợi, hay bên trong má. (1)

Loét áp tơ miệng là một căn bệnh khá phổ biến, có thể xảy ra ở khoảng 20-40% dân số, và nhiều người trong số đó có thể bị tái phát bệnh nhiều lần trong đời. Bệnh thường gặp ở độ tuổi thanh thiếu niên và ít gặp hơn ở người lớn tuổi. Những người có làn da trắng và thuộc tầng lớp kinh tế – xã hội cao có xu hướng dễ mắc bệnh hơn. Tuy nhiên, loét áp tơ miệng là một bệnh lý không lây truyền, vì vậy bạn hoàn toàn không cần phải lo lắng về việc truyền bệnh từ người này sang người khác.

Nguyên nhân dẫn đến bệnh apto miệng

Mặc dù bệnh loét áp tơ miệng là một tình trạng khá phổ biến, nhưng đến nay, nguyên nhân chính xác gây ra bệnh vẫn chưa được xác định rõ ràng. Tuy nhiên, theo các chuyên gia, có một số yếu tố có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh

Di truyền

Nghiên cứu cho thấy di truyền đóng một vai trò quan trọng trong việc phát triển bệnh loét áp tơ miệng. Nếu trong gia đình có người thân mắc bệnh, tỷ lệ khởi phát bệnh ở các thế hệ sau sẽ cao hơn, có thể lên đến 40%. Các yếu tố di truyền có liên quan đến các kháng nguyên bạch cầu người (HLA), đặc biệt là các kháng nguyên HLA loại A2, A11, B12 và DR2, được phát hiện có tần suất cao hơn ở những người bị loét áp tơ miệng.

Chấn thương cơ học

Những chấn thương nhỏ trong miệng, dù là do vô tình hay trong quá trình can thiệp nha khoa, cũng có thể là yếu tố kích hoạt loét áp tơ miệng. Các chấn thương như cắn môi, cắn má, sử dụng hàm giả không phù hợp, các thủ thuật nha khoa như trám răng, nhổ răng, tiêm tê, hoặc thậm chí bàn chải đánh răng thô ráp đều có thể gây tổn thương niêm mạc miệng và dẫn đến loét. Ngoài ra, những va đập, té ngã hay tai nạn cũng có thể gây ra tình trạng này.

Thuốc lá

Thuốc lá là một trong những yếu tố nguy cơ có thể làm phát sinh bệnh loét áp tơ miệng. Các thành phần hóa học trong thuốc lá có thể làm giảm khả năng bảo vệ niêm mạc miệng, tạo môi trường thuận lợi cho các vi khuẩn gây viêm lợi, viêm miệng, từ đó dẫn đến các vết loét. Ngoài ra, hút thuốc cũng làm suy giảm hệ miễn dịch, khiến cơ thể khó chống lại các tác nhân gây loét.

Thiếu máu và thiếu hụt dinh dưỡng

Thiếu hụt một số vitamin và khoáng chất quan trọng, như vitamin B12, sắt và kẽm, có thể làm tăng nguy cơ mắc loét áp tơ miệng. Những người bị thiếu máu thường có hệ miễn dịch suy yếu, dễ mắc các bệnh nhiễm trùng, bao gồm cả loét miệng. Ngược lại, người bị loét áp tơ miệng cũng gặp khó khăn trong việc ăn uống do đau đớn, dẫn đến việc hấp thu dinh dưỡng không đầy đủ, từ đó gây ra tình trạng thiếu máu và làm bệnh thêm trầm trọng.

Thay đổi nội tiết

Sự thay đổi nội tiết tố, đặc biệt là ở phụ nữ, cũng có thể là nguyên nhân dẫn đến bệnh loét áp tơ miệng. Các giai đoạn như kinh nguyệt, thai kỳ, sau sinh hoặc tiền mãn kinh thường đi kèm với sự thay đổi mạnh mẽ về hormone, khiến cơ thể dễ bị căng thẳng và giảm khả năng tự bảo vệ, từ đó dễ dẫn đến loét miệng. Điều này giải thích tại sao phụ nữ có xu hướng mắc loét áp tơ miệng nhiều hơn nam giới.

Những triệu chứng nổi bệnh của bệnh viêm miệng áp tơ

Loét áp tơ miệng có thể ảnh hưởng đến bất kỳ ai, không phân biệt độ tuổi hay giới tính. Bệnh thường khởi phát với những triệu chứng điển hình, trong đó các vết loét là dấu hiệu rõ ràng nhất. Các triệu chứng của bệnh thường xuất hiện đột ngột và có thể gây đau đớn ở khoang miệng. Dưới đây là các dạng loét áp tơ miệng và những triệu chứng đi kèm như dưới đây.

Loét áp tơ miệng loại nhỏ

Đây là dạng phổ biến nhất của loét áp tơ miệng, chiếm khoảng 80% các trường hợp mắc bệnh. Các vết loét thường có kích thước nhỏ, hình tròn hoặc hình oval, với đường kính dưới 10mm. Vết loét có màu vàng nhạt và xung quanh viền có hiện tượng sưng đỏ, gây cảm giác đau đớn và khó chịu. Mặc dù các vết loét nhỏ thường không gây nguy hiểm, nhưng chúng có thể ảnh hưởng đến việc ăn uống và giao tiếp. Thông thường, vết loét loại nhỏ sẽ tự lành sau khoảng 7 – 10 ngày mà không để lại sẹo.

Loét áp tơ miệng loại lớn

Các vết loét áp tơ loại lớn thường có đường kính lớn hơn 10mm, thậm chí có thể lên đến 2cm. Những vết loét này thường có các viền không đều và xuất hiện từ 1 – 2 vết loét tại một thời điểm. Những tổn thương này có thể gây đau đớn nghiêm trọng hơn và mất nhiều thời gian hơn để lành. Thông thường, các vết loét này cần từ 1 – 2 tuần để hồi phục, nhưng trong một số trường hợp, bệnh có thể kéo dài từ vài tuần đến vài tháng, và đôi khi còn để lại sẹo.

Loét áp tơ miệng dạng Herpes

Loại viêm loét này khá hiếm gặp, nhưng khi xuất hiện, nó thường có các vết loét nhỏ với đường kính từ 1 – 2mm. Những vết loét này có thể xuất hiện nhiều vết cùng lúc và đôi khi chúng kết hợp lại thành một vết loét lớn với hình dáng không đều. Các vết loét herpes có thể tồn tại từ 1 tuần đến vài tháng, và có thể tái phát nhiều lần trong suốt quá trình điều trị. Người mắc loại loét này có thể gặp khó khăn trong việc ăn uống, nói chuyện và đôi khi cảm thấy mệt mỏi hoặc có các triệu chứng như sốt.

Ngoài các vết loét, bệnh viêm miệng áp tơ còn có thể gây ra một số triệu chứng đi kèm như cảm giác nóng rát, sưng tấy ở vùng bị loét, đau khi ăn uống, khó nói hoặc cảm giác khó chịu trong miệng. Trong một số trường hợp nặng, người bệnh có thể gặp phải các triệu chứng toàn thân như sốt nhẹ, mệt mỏi, hoặc hạch bạch huyết sưng lên.

Phương pháp điều trị bệnh aphter

Loét áp tơ miệng thường không phải là một bệnh lý nguy hiểm và nhiều trường hợp có thể tự lành mà không cần điều trị. Tuy nhiên, các vết loét có thể gây ra sự khó chịu đáng kể trong sinh hoạt hàng ngày, đặc biệt là ảnh hưởng đến việc ăn uống và giao tiếp. Đặc biệt, khi triệu chứng kéo dài hoặc tái phát nhiều lần, bệnh có thể gây tổn thương niêm mạc miệng nghiêm trọng. Do đó, việc điều trị đúng cách là rất quan trọng để giảm đau, tăng tốc độ hồi phục và hạn chế khả năng tái phát bệnh.

Bôi thuốc và súc miệng

Một trong những phương pháp điều trị hiệu quả cho bệnh loét áp tơ miệng là sử dụng thuốc bôi trực tiếp lên vết loét. Các loại thuốc tê như gel hoặc mỡ có thể giúp giảm đau ngay lập tức và giảm cảm giác khó chịu trong miệng. Các thuốc này thường có thành phần giúp tạo một lớp màng bảo vệ trên bề mặt vết loét, giúp vết thương nhanh lành.

Ngoài việc bôi thuốc, súc miệng cũng là một phương pháp hỗ trợ quan trọng. Nước súc miệng chứa chlorhexidine (không chứa cồn) giúp giảm nguy cơ nhiễm trùng và làm sạch niêm mạc miệng. Trước khi bôi thuốc hay sử dụng nước súc miệng, người bệnh cần vệ sinh sạch sẽ răng miệng để tránh làm nhiễm trùng hoặc gây tổn thương cho vết loét.

Với trẻ em chưa thể tự bôi thuốc hay súc miệng được thì các bậc phụ huynh có thể làm thay và phòng ngừa cho trẻ bằng cách sử dụng các sản phẩm ngừa bệnh răng miệng. Trong đó xịt ngừa sâu răng Altawell Kidteeth là sản phẩm rất an toàn và tiện lợi khi sử dụng cho các bé.

Uống thuốc

Trong hầu hết các trường hợp, loét áp tơ miệng sẽ tự lành trong khoảng 7 – 10 ngày mà không cần dùng thuốc. Tuy nhiên, nếu triệu chứng đau nhức nghiêm trọng hoặc nếu có nhiễm trùng kèm theo, bác sĩ có thể kê một số loại thuốc điều trị như thuốc giảm đau (paracetamol, ibuprofen) giúp giảm cảm giác khó chịu.

Trong trường hợp có nhiễm trùng hoặc loét kéo dài, bác sĩ có thể chỉ định thuốc kháng sinh hoặc thuốc kháng virus để điều trị các nguyên nhân gây loét. Những loại thuốc này chỉ được sử dụng khi có sự chỉ định của bác sĩ.

Điều trị bằng Laser

Điều trị bằng laser là một phương pháp hiện đại được nhiều bác sĩ áp dụng để điều trị loét miệng. Laser có tác dụng giảm đau ngay lập tức và làm giảm kích thước vết loét, giúp vết thương nhanh chóng lành lại. Phương pháp này giúp rút ngắn thời gian tồn tại của vết loét và giúp niêm mạc miệng phục hồi nhanh hơn so với các phương pháp điều trị truyền thống. Điều trị bằng laser còn giúp kích thích quá trình tái tạo mô và giảm nguy cơ để lại sẹo sau khi vết loét lành.

Ngoài các phương pháp điều trị trên, người bệnh cũng có thể cải thiện tình trạng bệnh thông qua chế độ ăn uống hợp lý, tránh các thực phẩm cay nóng, chua hoặc quá cứng để không làm tổn thương niêm mạc miệng. Cũng nên tránh stress và giữ vệ sinh miệng sạch sẽ để hỗ trợ quá trình điều trị hiệu quả.

Kết luận

Nếu bệnh loét áp tơ miệng (hay còn gọi là nhiệt miệng) diễn tiến nặng, tái phát nhiều lần hoặc gây ảnh hưởng đáng kể đến sức khỏe, bạn nên chủ động thăm khám bác sĩ để được tư vấn và hướng dẫn cách điều trị phù hợp. Việc chăm sóc đúng cách và điều trị kịp thời sẽ giúp bạn nhanh chóng hồi phục và tránh được các biến chứng không mong muốn. Hãy luôn lắng nghe cơ thể và chăm sóc miệng miệng của mình để bảo vệ sức khỏe toàn diện.

Nguồn thông tin bài viết:

(1). https://www.vinmec.com/vie/bai-viet/tim-hieu-ve-loet-ap-mieng-aphthous-vi