Cách giúp bé ngậm ti đúng cách để tránh nứt cổ gà

Cho con bú là khoảnh khắc thiêng liêng giữa mẹ và bé, nhưng với nhiều mẹ bỉm sữa, nứt cổ gà lại trở thành nỗi ám ảnh mỗi lần cho bé bú. Cơn đau rát, khó chịu không chỉ ảnh hưởng đến mẹ mà còn có thể khiến bé bú kém hiệu quả. Nguyên nhân nào dẫn đến tình trạng này, và làm sao để bé ngậm ti đúng cách để tránh nứt cổ gà? Hãy cùng tìm hiểu những cách giúp bé ngậm ti đúng cách để tránh nứt cổ gà, đảm bảo an toàn cho bé và giúp mẹ luôn thoải mái trong hành trình nuôi con bằng sữa mẹ.

Nứt cổ gà là gì?

Những ngày đầu sau sinh là khoảng thời gian đầy thử thách đối với mẹ. Từ việc chăm sóc bé, thích nghi với những thay đổi của cơ thể, đến học cách cho con bú – tất cả đều là trải nghiệm mới mẻ, đôi khi khiến mẹ bối rối. Dù đã tham gia các lớp học tiền sản và nắm vững kỹ thuật cho con bú, không ít mẹ vẫn gặp khó khăn khi thực hành thực tế. Một trong những vấn đề phổ biến và gây nhiều đau đớn nhất chính là tình trạng nứt cổ gà, hay còn gọi là nứt đầu ti.

Nứt cổ gà là hiện tượng nứt, đỏ, viêm tấy ở chân núm vú, có thể kèm theo tình trạng chảy máu hoặc rỉ dịch. Khi bé bú, những vết nứt này trở nên đau rát, khiến mẹ cảm thấy khó chịu và căng thẳng. Không chỉ ảnh hưởng đến mẹ, tình trạng này còn gián tiếp tác động đến bé. Khi mẹ đau, việc cho con bú trở thành một áp lực, dẫn đến tình trạng căng thẳng kéo dài. Điều này có thể làm giảm lượng sữa tiết ra, ảnh hưởng đến chất lượng bữa ăn của bé.

Nghiêm trọng hơn, khi nứt cổ gà khiến bầu sữa mẹ chảy máu, nguy cơ mất vệ sinh gia tăng, bé có thể nuốt phải máu từ vết thương, làm tăng nguy cơ nhiễm khuẩn. Đồng thời, mẹ có thể mất đi những khoảnh khắc yêu thương khi cho bé bú, vì thay vì dành cho con những cái vuốt ve, ánh nhìn trìu mến, mẹ chỉ còn lại cảm giác đau nhói mỗi khi bé ngậm ti.

Đây là một vấn đề phổ biến nhưng hoàn toàn có thể phòng ngừa và điều trị nếu mẹ biết cách cho bé ngậm ti đúng chuẩn. Vậy đâu là nguyên nhân dẫn đến tình trạng nứt cổ gà và mẹ cần làm gì để khắc phục? Hãy cùng tìm hiểu trong những phần tiếp theo.

Nguyễn nhân nào dẫn đến nứt cổ gà?

Nứt cổ gà là tình trạng phổ biến ở nhiều mẹ sau sinh, gây đau rát và ảnh hưởng đến quá trình cho con bú. Để phòng tránh và điều trị hiệu quả, mẹ cần hiểu rõ những nguyên nhân gây ra tình trạng này.

Bé ngậm ti không đúng cách

Đây là nguyên nhân hàng đầu khiến mẹ bị nứt cổ gà. Khi bé chỉ ngậm phần đầu núm vú thay vì toàn bộ quầng vú, mỗi lần mút, núm vú sẽ bị kéo giật mạnh, tạo áp lực lớn lên một điểm cố định, lâu dần gây tổn thương, nứt nẻ. Ban đầu, vết nứt có thể rất nhỏ, nhưng nếu mẹ không phát hiện và điều chỉnh kịp thời, tình trạng sẽ trở nên nghiêm trọng hơn, khiến vết nứt lan rộng quanh chân núm vú, gây đau đớn dữ dội mỗi lần bé bú.

Vệ sinh và chăm sóc núm vú không đúng cách

Khi đã xuất hiện vết nứt, việc vệ sinh không đúng cách hoặc không giữ vùng đầu ti sạch sẽ có thể khiến tình trạng tổn thương nặng hơn. Nếu mẹ không kịp thời chăm sóc và giữ gìn vệ sinh, vi khuẩn có thể xâm nhập, làm vết thương nhiễm trùng, thậm chí mưng mủ, gây đau rát kéo dài.

Bé chuyển từ bú bình sang bú mẹ

Đối với những bé đã quen bú bình, khi chuyển sang bú mẹ, bé có xu hướng dùng lưỡi để điều chỉnh dòng sữa, vô tình tạo ra lực ma sát liên tục lên núm vú của mẹ. Điều này khiến vùng da ở đầu ti dễ bị tổn thương, khô nứt và gây ra tình trạng nứt cổ gà.

Nấm Candida gây nhiễm trùng núm vú

Một nguyên nhân khác ít được nhắc đến nhưng cũng khá phổ biến là nhiễm nấm Candida. Loại nấm này có thể lây từ miệng bé hoặc từ mẹ, gây kích ứng da vùng đầu ti, làm cho núm vú trở nên nhạy cảm, dễ tổn thương và nứt nẻ. Nếu mẹ thấy núm vú có dấu hiệu đỏ, bong tróc, kèm theo cảm giác ngứa rát khi cho bé bú, rất có thể đó là dấu hiệu nhiễm nấm Candida.

Tư thế cho bé bú chưa đúng

Một số mẹ bỉm sữa, đặc biệt là những mẹ lần đầu nuôi con, có thể chưa quen với việc điều chỉnh tư thế bú của bé. Nếu mẹ để bé nằm bú trong tư thế không phù hợp, bé có thể không ngậm đúng khớp ngậm, gây ra áp lực không đều lên núm vú. Điều này khiến vùng da đầu ti bị căng giãn liên tục, dễ dẫn đến nứt nẻ.

Căng tức vú do sữa về quá nhiều

Trong những ngày đầu sau sinh, sữa mẹ về nhiều có thể khiến bầu ngực căng cứng. Khi bé bú không hết hoặc mẹ không vắt sữa ra kịp thời, sữa tích tụ lâu ngày có thể làm căng tức vú, khiến núm vú nhạy cảm hơn và dễ tổn thương khi bé bú.

Sử dụng máy hút sữa kém chất lượng hoặc dùng sai cách

Máy hút sữa là công cụ hỗ trợ đắc lực giúp mẹ duy trì nguồn sữa và giảm tình trạng tắc tia sữa. Tuy nhiên, việc sử dụng máy hút sữa kém chất lượng hoặc dùng lực hút quá mạnh có thể gây áp lực lớn lên núm vú, làm tổn thương vùng da mỏng manh này, gây nứt và đau rát.

Lần đầu cho con bú, da núm vú còn nhạy cảm

Đối với những mẹ lần đầu nuôi con, vùng da ở núm vú chưa quen với việc bé bú liên tục, nên có thể bị đau và tổn thương trong những ngày đầu. Nếu không có biện pháp chăm sóc phù hợp, tình trạng này có thể trở thành nứt cổ gà, gây đau đớn kéo dài.

Cách giúp bé ngậm ti đúng cách để tránh nứt cổ gà

Khi bé bú đúng tư thế, núm vú sẽ không bị tổn thương, dòng sữa cũng được tiết ra hiệu quả hơn, giúp bé bú dễ dàng và thoải mái. Dưới đây là cách giúp bé ngậm ti đúng cách để tránh nứt cổ gà.

Hướng dẫn bé bú đúng tư thế

Trước tiên, mẹ cần tạo cho bé một thói quen bú đúng cách bằng việc điều chỉnh tư thế bế bé sao cho cả mẹ và bé đều cảm thấy thoải mái. Dưới đây là các bước cụ thể giúp mẹ thực hiện đúng:

Bế bé đúng tư thế

• Nếu mẹ cho bé bú bầu ngực bên nào thì nên dùng tay cùng phía với bầu ngực đó để đỡ bé. Ví dụ, nếu cho bé bú bên ngực phải, mẹ nên dùng tay phải để đỡ bé.
• Đảm bảo ba điểm quan trọng trên cơ thể bé gồm đầu, lưng và mông nằm trên một đường thẳng, tránh để bé xoay vặn người khiến việc ngậm ti trở nên khó khăn.
• Giữ bé ở tư thế nằm nghiêng, bụng bé chạm vào bụng mẹ, mặt bé đối diện với ngực mẹ. Điều này giúp bé dễ dàng ngậm sâu vào quầng vú và bú hiệu quả hơn.

Giúp bé mở miệng rộng để ngậm đúng khớp vú

• Dùng đầu ti của mẹ chạm nhẹ vào môi trên của bé để kích thích phản xạ mở miệng tự nhiên. Khi bé sẵn sàng, bé sẽ há miệng rộng, lưỡi thè ra phía trước.
• Một tay mẹ đỡ cổ bé, giúp đầu bé hơi ngửa ra, cằm tựa nhẹ vào bầu vú mẹ để bé có thể bú dễ dàng hơn.
• Tay còn lại mẹ dùng để tạo hình chữ C, ngón cái ấn nhẹ lên phía trên quầng vú để hướng đầu ti lên môi trên của bé.
• Khi bé đã mở miệng rộng, đặt môi dưới của bé vào mép dưới của quầng vú, cách chân ti khoảng 1,5 cm.

Giúp bé ngậm sâu và chắc

Khi môi dưới của bé tiếp xúc với quầng vú, mẹ nhanh chóng đưa đầu ti vào miệng bé sao cho bé ngậm sâu toàn bộ quầng vú chứ không chỉ ngậm phần đầu ti. Điều này giúp giảm áp lực lên núm vú, ngăn ngừa tổn thương và tránh nứt cổ gà.

Khi bé ngậm đúng, mẹ sẽ thấy các dấu hiệu sau:

• Cằm bé tựa vào bầu ngực mẹ.
• Môi bé mở rộng, không chúm chím vào trong.
• Bé bú chậm rãi, có tiếng nuốt rõ ràng.
• Mẹ không cảm thấy đau rát khi bé bú.

Sử dụng núm trợ ti nếu cần thiết

Trong một số trường hợp, mẹ có thể gặp khó khăn khi bé chưa quen bú đúng cách hoặc núm vú đã bị tổn thương quá nặng, gây đau đớn khi cho bé bú. Khi đó, sử dụng núm trợ ti có thể là giải pháp hỗ trợ hữu ích.

Vậy núm trợ ti là gì? Núm trợ ti là một miếng silicon mỏng, trong suốt, được đặt lên trên núm vú mẹ. Khi bé bú, núm trợ ti sẽ giúp giảm áp lực lên vùng da bị tổn thương, bảo vệ núm vú khỏi tình trạng nứt cổ gà và giúp mẹ cảm thấy bớt đau hơn.

Khi nào nên sử dụng núm trợ ti?

• Khi núm vú của mẹ bị nứt nghiêm trọng, chảy máu và gây đau đớn khi bé bú.
• Khi bé gặp khó khăn trong việc ngậm ti, đặc biệt là những bé sinh non hoặc chưa quen bú mẹ.
• Khi mẹ có núm vú phẳng hoặc tụt vào trong, khiến bé khó ngậm sâu.

Cách sử dụng núm trợ ti đúng cách

• Vệ sinh núm trợ ti sạch sẽ bằng nước ấm trước khi sử dụng.
• Đặt núm trợ ti lên bầu vú, điều chỉnh sao cho vừa khớp với đầu ti mẹ.
• Để bé bú như bình thường, khi bé đã quen, mẹ có thể tập cho bé bú trực tiếp mà không cần dùng núm trợ ti nữa.

Những mẹo trị nứt cổ gà được khuyên bởi ông bà ta

Từ xa xưa, ông bà ta đã truyền lại nhiều mẹo dân gian giúp chữa trị nứt cổ gà hiệu quả, an toàn và lành tính. Những phương pháp này không chỉ giúp làm dịu cơn đau mà còn hỗ trợ quá trình lành vết thương nhanh chóng, giúp mẹ duy trì việc nuôi con bằng sữa mẹ một cách thuận lợi. Dưới đây là những mẹo trị nứt cổ gà mà các mẹ có thể áp dụng ngay tại nhà.

Dùng sữa mẹ – Phương pháp tự nhiên và hiệu quả nhất

Sữa mẹ không chỉ là nguồn dinh dưỡng quý giá cho bé mà còn có đặc tính kháng khuẩn, chống viêm và hỗ trợ làm lành vết thương hiệu quả. Đây được xem là phương pháp an toàn, tiết kiệm và dễ dàng thực hiện.

Cách thực hiện:

• Vệ sinh bầu ngực bằng nước muối ấm hoặc khăn sạch.
• Lấy một vài giọt sữa mẹ thoa nhẹ lên vùng da bị nứt nẻ.
• Để khô tự nhiên mà không cần lau lại.
• Thực hiện nhiều lần trong ngày, đặc biệt sau mỗi lần cho bé bú để tăng hiệu quả làm lành vết thương.

Dùng nước muối để sát khuẩn và giảm đau

Nước muối có tính kháng khuẩn, giúp làm sạch vết thương và ngăn ngừa tình trạng viêm nhiễm.

Cách thực hiện:

• Pha một nửa thìa cà phê muối với một bát nước ấm.
• Dùng bông gòn hoặc khăn sạch thấm dung dịch và thoa nhẹ lên núm vú bị nứt.
• Giữ nguyên khoảng 10 phút để nước muối phát huy tác dụng sát khuẩn.
• Trước khi cho bé bú, mẹ nên dùng khăn mềm thấm nước ấm để lau sạch đầu ti.

Dùng mỡ cừu để dưỡng ẩm và làm lành vết nứt

Mỡ cừu là một sản phẩm thiên nhiên giàu lanolin, có tác dụng dưỡng ẩm, làm dịu và phục hồi da tổn thương nhanh chóng.

Cách thực hiện:

• Lấy một lượng nhỏ mỡ cừu hoặc kem chiết xuất từ mỡ cừu (như Lansinoh, PureLan).
• Thoa nhẹ nhàng lên vùng núm vú bị nứt.
• Sản phẩm này an toàn cho bé, mẹ không cần rửa lại trước khi cho bé bú.
• Trước khi sử dụng, mẹ có thể thử một lượng nhỏ lên tay để kiểm tra xem có bị dị ứng hay không.

Dùng dầu dừa, dầu bưởi hoặc dầu ô liu để dưỡng ẩm

Các loại dầu tự nhiên như dầu dừa, dầu bưởi, dầu ô liu có đặc tính dưỡng ẩm, chống viêm và làm dịu da.

Cách thực hiện:

• Chọn loại dầu nguyên chất, không pha tạp, tốt nhất là dầu dừa ép lạnh hoặc dầu ô liu extra virgin.
• Thoa một lượng nhỏ lên núm vú bị nứt.
• Giữ nguyên để dầu thẩm thấu vào da, không cần rửa lại trước khi cho bé bú.
• Mẹ nên thử phản ứng trên một vùng da nhỏ trước khi sử dụng để tránh kích ứng.

Sử dụng kem trị nứt đầu ti để hỗ trợ quá trình phục hồi

Các loại kem trị nứt đầu ti có thành phần 100% lanolin giúp dưỡng ẩm, giảm đau và phục hồi vùng da bị tổn thương.

Cách thực hiện:

• Lấy một lượng kem vừa đủ và thoa đều lên vùng núm vú bị nứt.
• Không cần rửa lại trước khi cho bé bú vì kem an toàn cho bé.
• Sử dụng sau mỗi lần cho con bú để bảo vệ da khỏi bị khô và tổn thương thêm.

Dùng mật ong để kháng khuẩn và làm lành vết thương

Mật ong là một chất kháng sinh tự nhiên, giúp giảm viêm, kháng khuẩn và thúc đẩy quá trình tái tạo da.

Cách thực hiện:

• Thoa một lớp mật ong nguyên chất lên vùng da bị nứt nẻ.
• Để nguyên trong khoảng 10–15 phút rồi rửa sạch lại bằng nước ấm.
• Thực hiện 2–3 lần/ngày để đạt hiệu quả tốt nhất.

Dùng rau ngót để làm lành vết nứt

Rau ngót không chỉ giúp tăng tiết sữa mà còn hỗ trợ làm lành các vết nứt trên đầu ti

Cách thực hiện:

• Lấy một nắm rau ngót tươi, rửa sạch.
• Giã nát, vắt lấy nước cốt rồi thoa lên vùng bị nứt.
• Để khoảng 15 phút rồi rửa lại bằng nước sạch.

Dùng kem chống hăm để làm dịu da

Kem chống hăm thường chứa các thành phần giúp dưỡng ẩm, làm dịu và bảo vệ da, có thể dùng để trị nứt cổ gà.

Cách thực hiện:

• Lấy một lượng kem nhỏ, thoa đều lên vùng bị nứt.
• Để kem thẩm thấu, không cần rửa lại trước khi cho bé bú.

Dùng rượu hạt gấc để sát khuẩn và làm lành vết thương

Rượu hạt gấc có đặc tính sát khuẩn tốt, giúp vết nứt mau lành.

Cách thực hiện:

• Hạt gấc đem sao vàng, hạ thổ, tán mịn rồi ngâm với rượu trắng.
• Dùng tăm bông thấm rượu hạt gấc thoa nhẹ lên vết nứt.
• Không nên thoa ngay trước khi cho bé bú, cần rửa lại sạch sẽ trước khi bé ti.

Dùng lá mồng tơi để giảm đau và làm lành da

Lá mồng tơi có tính mát, giúp làm dịu vùng da bị tổn thương.

Cách thực hiện:

• Rửa sạch một ít lá mồng tơi, giã nát với một chút muối hạt.
• Đắp lên vùng bị nứt trong khoảng 15–20 phút rồi rửa sạch.

Kết luận

Hy vọng rằng với những cách giúp bé ngậm ti đúng cách để tránh nứt cổ gà ở trên, mẹ sẽ giúp bé ngậm ti đúng cách, tránh được tình trạng nứt cổ gà và duy trì việc cho con bú một cách thoải mái, an toàn. Việc điều chỉnh tư thế bú và cách bé ngậm ti không chỉ giúp mẹ giảm đau mà còn hỗ trợ bé bú hiệu quả hơn, hấp thu đầy đủ dinh dưỡng. Chúc mẹ và bé có những giây phút gắn kết trọn vẹn trong hành trình nuôi con bằng sữa mẹ!