Mách bạn: Thực phẩm cần tránh để bảo vệ sức khỏe mẹ bầu và thai nhi

Mang thai là giai đoạn quan trọng đòi hỏi bà bầu cần chú ý đến chế độ ăn uống để bảo vệ sức khỏe của mình và sự phát triển của thai nhi. Việc lựa chọn thực phẩm an toàn giúp giảm các nguy cơ sảy thai, sinh non và các biến chứng khác. Vậy để có một thai kỳ an toàn, mẹ bầu cần tránh và lưu ý những gì? Dưới đây là danh sách các thực phẩm mẹ bầu cần tránh và các lưu ý trong chế độ ăn uống khi mang thai. Cùng chúng tôi khám phá nhé!

Cá có chứa hàm lượng thủy ngân cao

Cá được coi là nguồn cung cấp protein và omega-3 tuyệt vời cho cơ thể. Tuy nhiên, một số loại cá biển như cá kiếm, cá thu lớn và cá ngừ đại dương chứa hàm lượng thủy ngân cao, có thể gây hại cho hệ thần kinh của thai nhi.

Thủy ngân là một chất độc hại có thể ảnh hưởng đến sự phát triển não bộ và hệ thần kinh của thai nhi, gây ra các vấn đề về học tập và hành vi sau này. Mẹ bầu nên tránh những loại cá có hàm lượng thủy ngân cao trong thai kỳ, thay vào đó nên lựa chọn các loại cá có hàm lượng thủy ngân thấp như cá hồi, cá trích và cá rô phi.

Ngoài ra, khi ăn cá, mẹ bầu cần đảm bảo cá đã được nấu chín kỹ để loại bỏ nguy cơ nhiễm khuẩn ảnh hưởng đến bản thân và thai nhi.

Thức ăn sống hoặc chưa nấu chín

Thức ăn sống hoặc chưa nấu chín như sushi, sashimi, thịt sống và trứng sống là các loại thực phẩm không được khuyến nghị trong dinh dưỡng của phụ nữ khi mang thai. Những thực phẩm, thức ăn nấu chín không kĩ hoặc chưa được nấu chín không được khuyến khích sử dụng trong thực đơn của mẹ bầu. Nếu trong giai đoạn mang thai phụ nữ sử dụng thực phẩm chưa được nấu chín sẽ nhiễm vi khuẩn coliform, bệnh toxoplasmosis và bệnh salmonella. Trong số đó thì bệnh toxoplasmosis là dạng bệnh nhiễm trùng có thể gây ảnh hưởng đến em bé, có thể gây mù lòa hoặc tổn thương não.

Thực phẩm chế biến sẵn, thịt nguội

Các thực phẩm chế biến sẵn, thịt nguội như xúc xích, pate, giăm bông… có thể là nguy cơ chứa vi khuẩn Listeria, gây nguy hiểm cho thai nhi. Listeria có thể phát triển ngay cả trong môi trường lạnh, như tủ lạnh, làm tăng nguy cơ nhiễm khuẩn. Để giảm thiểu rủi ro, mẹ bầu nên hạn chế ăn những loại thực phẩm này trong thai kỳ hoặc luôn làm nóng kỹ trước khi ăn. Ngoài ra, các loại thịt chế biến sẵn thường chứa nhiều muối và chất bảo quản, không tốt cho sức khỏe mẹ bầu. Thay vào đó, hãy chọn thực phẩm tươi sống và tự chế biến để đảm bảo an toàn cũng như dinh dưỡng cho thai kỳ.

Trứng sống

Trứng sống hoặc trứng chưa nấu kỹ có thể gây ngộ độc thực phẩm cho bà bầu do vi khuẩn Salmonella. Vi khuẩn Salmonella có thể gây ra các triệu chứng nghiêm trọng như tiêu chảy, sốt và đau bụng, ảnh hưởng xấu đến sức khỏe của mẹ và thai nhi. Trong giai đoạn thai kỳ, hệ miễn dịch của mẹ khá yếu nên rất dễ mắc các bệnh do thực phẩm. Vì vậy, trong thực đơn hàng ngày, mẹ bầu nên ăn trứng đã được nấu chín hoàn toàn, đảm bảo lòng đỏ và lòng trắng đều chín kỹ. Đồng thời, khi mua trứng mẹ bầu cũng nên kiểm tra hạn sử dụng và bảo quản trong tủ lạnh khi mua về để duy trì độ tươi ngon.

Thịt nội tạng

Thịt nội tạng chứa nhiều vitamin A, nếu tiêu thụ quá mức có thể gây hại cho sự phát triển của thai nhi. Vitamin A liều cao có thể dẫn đến dị tật bẩm sinh và các vấn đề phát triển khác. Do đó, mẹ bầu nên hạn chế ăn các loại thịt nội tạng như gan, tim, và lòng để đảm bảo an toàn cho thai nhi. Thay vào đó, hãy chọn các nguồn protein lành mạnh khác như thịt gà, thịt bò, cá và đậu hũ. Điều này giúp cung cấp đủ dinh dưỡng mà không gây ra nguy cơ cho sức khỏe của mẹ và bé.

Rau mầm

Giá đỗ loại rau được lên mầm từ một loại hạt chỉ an toàn đối với bà bầu nếu được nấu chín kỹ, chẳng hạn như chế biến xào, nấu. Điều này cũng nên làm tương tự với các loại rau mầm khác. Bởi các vi khuẩn như E. coli, Salmonella, Listeria có thể thông qua các vết nứt trên vỏ xâm nhập vào các hạt nảy mầm và nhờ môi trường cùng nhiệt độ lý tưởng trong hạt sẽ là cơ hội giúp các loại vi khuẩn này phát triển mạnh. Nếu mẹ bầu không may ăn phải những loại rau chứa vi khuẩn này có thể phải đối mặt với nguy cơ cao sảy thai, thai chết lưu, nhiễm trùng…đe dọa đến tính mạng của trẻ.

Để đảm bảo an toàn, mẹ bầu nên tránh ăn rau mầm sống và chỉ nên ăn khi đã nấu chín kỹ. Hãy mua rau mầm từ các nguồn uy tín và đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm. Đồng thời, khi chế biến rau mầm, hãy rửa sạch thật kỹ dưới vòi nước chảy để loại bỏ vi khuẩn.

Rau củ quả chưa được rửa sạch

Rau củ quả chưa được rửa sạch có thể chứa vi khuẩn, ký sinh trùng và các hóa chất bảo vệ thực vật tồn dư. Những chất này đi vào cơ thể có thể gây ngộ độc thực phẩm và các vấn đề sức khỏe nguy hiểm cho mẹ bầu và thai nhi. Vì vậy, trước khi ăn mẹ bầu nên rửa sạch các loại rau củ, tốt nhất là ngâm nước muối hoặc sử dụng các dung dịch rửa rau củ. Để an toàn hơn, mẹ bầu nên chọn các nguồn thực phẩm hữu cơ để giảm thiểu nguy cơ tiếp xúc với hóa chất độc hại.

Một số loại trái cây bà bầu không nên ăn

Một số loại trái cây như dứa, đu đủ xanh và nhãn có thể gây co thắt tử cung hoặc ảnh hưởng không tốt đến sức khỏe thai nhi. Dứa và đu đủ xanh chứa enzyme bromelain có thể làm mềm cổ tử cung và gây co thắt, dẫn đến nguy cơ sảy thai hoặc sinh non.

Ngoài ra, nhãn cùng được khuyên nên tránh ăn trong giai đoạn thai kỳ. Bởi, nhãn có tính nhiệt cao, có thể gây táo bón và làm tăng nhiệt cơ thể không tốt cho thai nhi. Mẹ bầu nên hạn chế ăn những loại trái cây này, thay vào đó chọn các loại trái cây an toàn, tốt cho giai đoạn thai kỳ như táo, chuối, cam và dâu tây…

Rượu, bia

Rượu, bia là những loại đồ uống luôn được bác sĩ khuyến cáo không sử dụng trong thời gian mang thai. Rượu có thể gây ra nhiều ảnh hưởng nghiêm trọng cho cả mẹ và bé, đồng thời không có giới hạn nào cho mẹ bầu về việc mức sử dụng rượu an toàn trong thai kỳ. Việc uống rượu khi mang thai có thể gây ra các vấn đề về sự phát triển cũng như sức khỏe lâu dài của thai nhi. Mẹ bầu uống rượu quá nhiều rượu trong thai kỳ có thể dẫn đến hội chứng rượu bào thai của trẻ (FAS), gây ra các tổn thương trí não và hạn chế tăng trưởng ở thai nhi.

Caffeine

Caffeine có nhiều trong cà phê, trà, nước ngọt và một số loại nước tăng lực… Tiêu thụ quá nhiều caffein trong thai kỳ có thể dẫn đến các biến chứng khi mang thai, thậm chí có thể là sảy thai, sinh non hoặc trẻ nhẹ cân, chậm phát triển khi chào đời. Để giảm thiểu rủi ro, mẹ bầu không nên vượt quá 200mg mỗi ngày, tốt nhất là tránh uống các đồ uống chứa caffeine trong suốt thai kỳ. Ngoài ra, mẹ bầu cũng nên chú ý đến các sản phẩm thực phẩm và đồ uống có chứa caffeine ẩn, như sô cô la và một số loại thuốc giảm đau. Việc kiểm soát tốt lượng caffeine trong thai kỳ là một trong những biện pháp để bảo vệ sức khỏe của cả mẹ và bé.

Nước uống bị ô nhiễm

Nước đóng vai trò quan trọng cho cơ thể. Cung cấp đủ nước giúp quá trình trao đổi chất của cơ thể diễn ra tốt hơn. Với bà bầu, cung cấp đủ nước góp phần vào hình thành nước ối xung quanh thai nhi, từ đó cung cấp môi trường cần thiết cho sự phát triển của em bé trong bụng.

Tuy nhiên, nếu nguồn nước bị ô nhiễm sẽ là nguy cơ tiềm ẩn ảnh hưởng đến sức khỏe của mẹ bà và thai nhi. Phụ nữ mang thai sức đề kháng giảm, việc sử dụng nguồn nước không an toàn có thể dẫn đến các bệnh truyền nhiễm như tiêu chảy, viêm gan A và các vấn đề về đường tiêu hóa.

Măng tươi

Măng tươi là thực phẩm phổ biến, chứa nhiều chất xơ giúp hỗ trợ tình trạng táo bón. Tuy nhiên, ngoài chất xơ, trong măng còn chứa glucozit, chất này khi được hấp thu vào cơ thể sẽ chuyển hóa thành acid cyanhydric có thể gây ngộ độc cho mẹ bầu và thai nhi. Nếu không được chế biến kỹ trước khi ăn, mẹ bầu có thể bị ngộ độc và xuất hiện các triệu chứng như buồn nôn, chóng mặt và khó thở, nặng hơn có thể dẫn đến tử vong nếu không được xử trí kịp thời.

Khổ qua

Khổ qua có chứa một số chất gây co thắt tử cung, có thể dẫn đến sảy thai. Ngoài ra, khổ qua còn có tính hàn, có thể gây rối loạn tiêu hóa và ảnh hưởng đến sức khỏe của mẹ bầu. Mặc dù khổ qua có nhiều lợi ích dinh dưỡng, tuy nhiên trong giai đoạn thai kỳ mẹ bầu nên hạn chế ăn loại thực phẩm này để tránh các rủi ro tiềm ẩn.

Rau ngót

Rau ngót là một loại rau chứa nhiều dinh dưỡng, tuy nhiên bà bầu nên thận trọng khi sử dụng loại rau này. Bởi rau ngót tươi có chứa một lượng lớn papaverin, một chất có khả năng gây giãn cơ trơn của mạch máu có thể làm giảm đau và hạ huyết áp. Theo ghi chép trong Dược Thư được Bộ Y Tế ban hành, phụ nữ mang thai không nên ăn rau ngót hoặc tiêu thụ papaverin trong giai đoạn thai kỳ nếu không cần thiết. Ngoài ra, hợp chất glucocorticoid cũng được tìm thấy trong rau ngót có tác hại gây cản trở hấp thu canxi và photpho ở bà bầu.

Lưu ý trong chế độ ăn khi mang thai

Ăn uống lành mạnh trong và trước khi mang thai

Việc duy trì một chế độ ăn uống lành mạnh không chỉ quan trọng trong thai kỳ mà còn rất cần thiết trước khi mang thai. Để đảm bảo sức khỏe tốt cho cả mẹ và thai nhi, việc duy trì chế độ ăn uống cân bằng và lành mạnh là rất quan trọng.
Trước khi mang thai, bà bầu nên duy trì chế độ ăn uống cân bằng, bổ sung đầy đủ axit folic, sắt, canxi và omega-3 để hỗ trợ sức khỏe và chuẩn bị sức khỏe cho thai kỳ. Trong khi mang thai, bà bầu cần duy trì chế độ ăn uống cân bằng, bổ sung đầy đủ protein, vitamin và khoáng chất, đồng thời tránh thực phẩm có nguy cơ gây hại.

Duy trì lối sống lành mạnh, bao gồm tập luyện nhẹ nhàng và uống đủ nước, cũng rất quan trọng để hỗ trợ sức khỏe mẹ và thai nhi.

Tăng cường trao đổi chất thông qua tập luyện thể dục

Tăng cường trao đổi chất thông qua tập luyện thể dục giúp cải thiện tuần hoàn máu, hỗ trợ quá trình tiêu hóa và duy trì cân nặng khỏe mạnh trong thai kỳ. Các bài tập nhẹ nhàng như đi bộ, yoga hoặc bơi lội đều có lợi cho sức khỏe của bà bầu. Tuy nhiên, bà bầu nên tham khảo ý kiến bác sĩ để chọn các bài tập phù hợp và an toàn trong suốt quá trình mang thai.

Một số chất cần bổ sung trước khi thụ thai

Trước khi mang thai, việc bổ sung một số chất dinh dưỡng là rất quan trọng. Axit folic, sắt, canxi và vitamin D là những chất cần thiết giúp hỗ trợ sự phát triển của thai nhi và giảm nguy cơ dị tật bẩm sinh. Phụ nữ dự định mang thai nên bổ sung các chất này qua chế độ ăn uống hoặc bổ sung thêm qua viên uống nếu cần thiết được hướng dẫn của bác sĩ.

Mang thai là thời kỳ vô cùng nhạy cảm của người mẹ. Mọi dinh dưỡng mẹ hấp thu hầu như đều truyền cho con để phát triển, vì vậy mỗi thực phẩm bổ sung trong thai kỳ đều cần được cân nhắc kỹ lưỡng. Mẹ bầu có thể tham khảo lời khuyên của chuyên gia hoặc bác sĩ phụ trách để xây dựng lộ trình dinh dưỡng thai kỳ phù hợp.