Nhiệt ở lưỡi nguyên nhân do đâu và cách điều trị ra sao?

Nhiệt miệng ở lưỡi là tình trạng phổ biến mà hầu như ai cũng gặp ít nhất một lần trong đời. Dù không nguy hiểm, nhưng cảm giác đau rát và khó chịu mà nó mang lại lại khiến việc ăn uống và giao tiếp trở nên khó khăn hơn. Tuy nhiên, bạn hoàn toàn có thể giảm đau và điều trị hiệu quả chỉ với những phương pháp đơn giản mà Altaco sẽ bật mí ngay dưới đây. Hãy cùng khám phá để nhanh chóng lấy lại sự thoải mái trong sinh hoạt hàng ngày!

Nhiệt ở lưỡi là bệnh gì?

Nhiệt ở lưỡi, hay còn gọi là viêm loét niêm mạc lưỡi, là một dạng tổn thương phổ biến trong khoang miệng. Tình trạng này thường biểu hiện qua các vết loét nhỏ có hình tròn hoặc oval, với bề mặt trắng hoặc trắng sữa, được bao quanh bởi viền đỏ. Các vết loét này có thể xuất hiện đơn lẻ hoặc theo cụm, gây đau rát đáng kể, đặc biệt khi ăn uống hoặc nói chuyện. (1)

Dù đa phần các trường hợp nhiệt ở lưỡi là lành tính và tự khỏi trong khoảng 7–10 ngày, nhưng trong thời gian đó, người bệnh thường gặp khó khăn trong sinh hoạt hàng ngày. Ngoài cảm giác đau, tình trạng này còn kèm theo một số triệu chứng khác như:

• Giảm vị giác: Lưỡi không còn cảm nhận tốt mùi vị của thức ăn.
• Khô miệng: Làm người bệnh luôn có cảm giác khát nước.
• Tê hoặc ngứa lưỡi: Gây khó chịu liên tục.

Nguyên nhân dẫn đến nhiệt ở lưỡi

Dù nguyên nhân chính xác gây nhiệt ở lưỡi vẫn chưa được làm rõ hoàn toàn, phần lớn các trường hợp được cho là xuất phát từ nhiều yếu tố tác động đến hệ thống miễn dịch. Đây không phải là một bệnh lý nhiễm trùng nên không lây lan từ người này sang người khác. Tuy nhiên, một số yếu tố dưới đây có thể góp phần làm tăng nguy cơ mắc nhiệt ở lưỡi:

Chấn thương do ăn nhai

• Các vết cắn nhầm vào lưỡi, tổn thương do dụng cụ nha khoa, hoặc ăn thực phẩm sắc nhọn có thể gây ra những tổn thương nhỏ, dẫn đến nhiệt miệng.

Tâm sinh ký thay đổi

• Căng thẳng kéo dài hoặc tình trạng cơ thể suy nhược làm suy giảm hệ miễn dịch, khiến lưỡi dễ bị tổn thương và phát sinh nhiệt.

Dị ứng

Một số thành phần trong các sản phẩm vệ sinh răng miệng, chẳng hạn như natri lauryl sulfat (thường có trong kem đánh răng), hoặc thực phẩm như quế, pho mát, cam quýt, dứa,… có thể kích thích niêm mạc lưỡi và gây nhiệt.

Do một số độc tố

Hàm lượng nitrat cao trong nước uống hoặc một số chất độc từ môi trường cũng có thể làm tăng nguy cơ viêm loét ở lưỡi.

Thiếu vi chất dinh dưỡng

Nhiệt lưỡi có liên quan đến sự thiếu hụt các vi chất như sắt, folate, vitamin B6, B12, vitamin D, kẽm, và thiamine. Đây là một trong những nguyên nhân phổ biến khiến niêm mạc lưỡi bị suy yếu và dễ viêm loét.

Do bệnh ký nền

Các bệnh lý gây kém hấp thu dinh dưỡng như bệnh đường ruột, bệnh Celiac cũng có thể là yếu tố dẫn đến nhiệt lưỡi.

Mất cân bằng hệ vi sinh trong miệng

Sự mất cân bằng hệ vi sinh vật tự nhiên trong khoang miệng có thể làm suy yếu hàng rào bảo vệ của lưỡi, khiến các vết loét dễ xuất hiện hơn.

Đến kỳ kinh nguyệt

Ở phụ nữ, sự thay đổi nội tiết tố trong chu kỳ kinh nguyệt cũng có thể làm tăng nguy cơ mắc nhiệt lưỡi.

Thói quen vệ sinh răng miệng

Những người không duy trì thói quen vệ sinh răng miệng sạch sẽ thường dễ bị nhiệt lưỡi hơn. Ngược lại, ở những người hút thuốc, nhiệt lưỡi có thể ít gặp hơn, nhưng họ lại có nguy cơ cao mắc các bệnh lý nghiêm trọng như ung thư vòm họng.

Cách điều trị nhiệt ở lưỡi hiệu quả

Việc điều trị nhiệt ở lưỡi không chỉ giúp giảm đau mà còn thúc đẩy quá trình lành vết loét, mang lại sự thoải mái trong sinh hoạt hàng ngày. Dưới đây là một số cách điều trị hiệu quả mà bạn có thể áp dụng:

Sử dụng thuốc

Các loại thuốc kháng viêm hoặc kháng sinh tại chỗ có thể giúp giảm nhanh triệu chứng đau rát và ngăn ngừa tái phát. Một số loại phổ biến bao gồm:

• Thuốc kháng viêm tại chỗ: Fluocinonide, Beclomethasone hoặc Hydrocortisone hemisuccinate. Những loại thuốc này giúp làm dịu vết loét, giảm viêm và đau nhanh chóng.
• Thuốc kháng sinh: Tetracyclin hoặc Minocyclin được sử dụng trong trường hợp nghi ngờ tác nhân lây nhiễm chưa rõ gây bệnh.

Lưu ý: Việc sử dụng thuốc cần được hướng dẫn bởi bác sĩ hoặc chuyên gia y tế để đảm bảo an toàn và hiệu quả. (2)

Dùng gel điều trị

Trên thị trường hiện nay có nhiều loại gel bôi ngoài da giúp giảm đau, chống viêm và thúc đẩy vết loét lành nhanh. Tuy nhiên, khi sử dụng gel cho trẻ em, cần đặc biệt thận trọng vì một số sản phẩm có thể ảnh hưởng đến men răng.

Vệ sinh răng miệng đúng cách

Dù cảm giác đau rát có thể khiến bạn ngại đánh răng, nhưng đây là thời điểm cần chú ý vệ sinh răng miệng hơn bao giờ hết.

• Sử dụng bàn chải mềm để tránh gây tổn thương thêm cho lưỡi.
• Kết hợp dùng nước súc miệng hoặc dung dịch sát khuẩn để loại bỏ vi khuẩn, hỗ trợ làm lành vết loét nhanh hơn.
• Đối với trẻ nhỏ chưa biết cách vệ sinh thì có thể sử dụng xịt ngừa sâu răng Altawell Kidteeth để vệ sinh răng miệng nếu chẳng may bị nhiệt ở lưỡi.

Súc miệng bằng nước muối

Nước muối sinh lý là một giải pháp đơn giản nhưng vô cùng hiệu quả để làm dịu cơn đau và giảm viêm.

• Cách sử dụng: Súc miệng nhẹ nhàng với nước muối ấm 2–3 lần mỗi ngày.

Ngoài nước muối, bạn cũng có thể sử dụng các dung dịch chứa Hydrogen peroxide, Chlorhexidine hoặc Dexamethasone để tăng hiệu quả khử khuẩn và làm khô vết loét.

Lưu ý chế độ sinh hoạt

• Tránh các thực phẩm cay nóng, chua, hoặc quá cứng để không làm vết loét trầm trọng hơn.
• Uống đủ nước, bổ sung các vi chất cần thiết như sắt, vitamin B6, B12, D, và kẽm để tăng cường sức đề kháng.
• Nghỉ ngơi đầy đủ để cơ thể hồi phục nhanh chóng.

Bị nhiệt ở lưỡi nên và không nên ăn gì?

Cảm giác đau rát do nhiệt ở lưỡi khiến việc ăn uống trở nên khó khăn, ảnh hưởng lớn đến sức khỏe và sinh hoạt hàng ngày. Vì vậy, lựa chọn thực phẩm phù hợp không chỉ giúp giảm đau mà còn hỗ trợ vết loét nhanh lành hơn. Dưới đây là những gợi ý về các loại thực phẩm nên và không nên ăn khi bị nhiệt lưỡi.

Nhiệt ở lưỡi nên ăn gì?

Khi bị nhiệt lưỡi, bạn nên chọn các thực phẩm có tính mát, giàu vitamin và khoáng chất để giúp thanh nhiệt, giải độc và làm dịu vết loét. Cụ thể:

• Các Loại Đậu (Đậu Xanh, Đậu Đen):
  Các loại đậu có tính mát, hỗ trợ thanh nhiệt và giải độc hiệu quả. Chúng giúp giảm nhanh các triệu chứng đau rát do nhiệt lưỡi.
• Bột Sắn Dây Tinh Chế:
  Bột sắn dây giàu vitamin và khoáng chất, có khả năng làm mát cơ thể, giảm đau và đẩy nhanh quá trình lành vết loét. Đây là bài thuốc dân gian được nhiều người tin dùng để điều trị nhiệt miệng và nhiệt lưỡi.
• Rau Xanh (Rau Ngót, Rau Má):
  Rau xanh chứa nhiều nước và vitamin, giúp làm mát cơ thể và thúc đẩy vết loét lành nhanh hơn. Bổ sung rau xanh vào bữa ăn hàng ngày không chỉ cải thiện tình trạng nhiệt lưỡi mà còn tăng cường sức khỏe tổng thể.
• Sữa Chua:
  Sữa chua chứa nhiều lợi khuẩn lactobacillus, có tác dụng cân bằng hệ vi sinh trong khoang miệng, làm dịu vết loét và ngăn chặn sự phát triển của vi khuẩn có hại. Ngoài ra, sữa chua còn hỗ trợ hệ tiêu hóa, giúp cơ thể hấp thu dinh dưỡng tốt hơn trong giai đoạn này.

Nhiệt ở lưỡi không nên ăn gì?

Để tránh kích thích vết loét, khiến tình trạng đau rát nặng hơn và vết thương lâu lành, bạn cần tránh những loại thực phẩm sau:

• Trái Cây Chứa Nhiều Acid (Cam, Quýt, Chanh, Bưởi):
  Lượng acid cao trong các loại trái cây này dễ khiến vết loét sâu hơn, lan rộng và lâu lành. Vì vậy, hạn chế hoặc tránh hoàn toàn những loại trái cây có vị chua trong thời gian bị nhiệt lưỡi.
• Cà Phê:
  Cà phê chứa acid salicylic, có thể kích ứng các mô nhạy cảm trong miệng, đặc biệt là ở khu vực lưỡi bị viêm loét. Ngoài ra, cà phê còn gây mất nước, làm khô miệng và khiến vết loét thêm đau rát.
• Thức Ăn Cay Nóng (Ớt, Tiêu):
  Vị cay nóng từ các loại gia vị này làm kích thích niêm mạc lưỡi, khiến vết loét sưng đau, nông hơn và khó lành hơn. Trong thời gian bị nhiệt, bạn nên hạn chế tối đa các món ăn cay nóng.

Lời khuyên chăm sóc cho người bị nhiệt ở lưỡi

• Ăn uống nhẹ nhàng, tránh nhai mạnh để không làm tổn thương thêm vùng lưỡi.
• Uống đủ nước để duy trì độ ẩm cho niêm mạc miệng và tăng cường quá trình phục hồi.
• Kết hợp chế độ ăn uống lành mạnh với việc vệ sinh răng miệng đúng cách để đạt hiệu quả điều trị tối ưu.

Kết luận

Hy vọng rằng những thông tin chia sẻ trong bài viết trên sẽ giúp bạn đọc hiểu rõ hơn về nguyên nhân gây ra nhiệt ở lưỡi cũng như các phương pháp điều trị hiệu quả. Việc lựa chọn đúng cách chăm sóc và điều trị không chỉ giúp giảm đau rát mà còn góp phần ngăn ngừa tình trạng tái phát. Hãy lắng nghe cơ thể mình, áp dụng các biện pháp phù hợp và xây dựng lối sống lành mạnh để luôn duy trì sức khỏe răng miệng tốt nhất. Nếu có bất kỳ thắc mắc nào, đừng ngần ngại tham khảo ý kiến từ các chuyên gia y tế để được hỗ trợ kịp thời.

Nguồn thông tin tham khảo:

(1). https://medlatec.vn/tin-tuc/nhiet-o-luoi-nguyen-nhan-va-cach-khac-phuc-hieu-qua-s98-n25833

(2). https://www.vinmec.com/vie/bai-viet/cach-chua-nhiet-luoi-hieu-qua-nhanh-vi