Những điều bạn phải biết về tâm lý phụ nữ sau sinh

Sau khi sinh con, phụ nữ không những phải đối mặt với những thay đổi lớn về thể chất mà còn phải đối mặt với những biến đổi phức tạp về tâm lý. Việc hiểu rõ và chăm sóc tâm lý phụ nữ sau sinh là vô cùng quan trọng để đảm bảo sức khỏe toàn diện cho cả mẹ và bé. Theo dõi bài viết dưới đây để hiểu rõ hơn về những thay đổi tâm lý phụ nữ sau sinh thường gặp, nguyên nhân và cách phòng ngừa các rối loạn tâm lý phụ nữ sau sinh nhé.

Những thay đổi về tâm lý của người phụ nữ sau sinh

Theo kết quả của một nghiên cứu đã chỉ ra rằng, có tới 85-90% phụ nữ sau khi sinh phải đổi mặt với vấn đề thay đổi tâm lý. Điều này có thể lý giải do những thay đổi, xáo trộn đột ngột khiến mẹ chưa kịp làm quen. Thêm vào đó, sự thay đổi về hormon và những áp lực vô hình từ bản thân, gia đình, người thân xung quanh đều là nguyên nhân dẫn đến sự thay đổi này. Những trạng thái tâm lý này có thể bao gồm:

• Vui

Chào đón một thiên thần nhỏ mới ra đời chắc hẳn sẽ là liều thuốc tinh thần tốt nhất đối với mỗi bà mẹ. Khi này tâm trạng chung của hầu hết bà mẹ sau sinh sẽ là vui vẻ và hạnh phúc.

• Buồn

Sau khi sinh, các bà mẹ phải trải qua những cảm xúc phức tạo và thay đổi tâm lý không lường trước. Tâm trạng buồn là một trong những vấn đề phổ biến nhất mà họ phải đối mặt. Tâm trạng này có thể xuất hiện ngay sau sinh hoặc kéo dài trong vài tháng sau đó.

• Cáu giận

Buồn bực và những ấm ức tích tụ lâu ngày dồn nén trong người khiến tâm trạng mẹ dễ nổi giận, cáu gắt. Đôi khi chỉ là những chuyện đơn giản cũng sẽ khiến người mẹ có phản ứng gay gắt, thái quá. Điều này có thể làm ảnh hưởng đến không khí, mối quan hệ gia đình và giao tiếp với những người xung quanh.

• Cảm giác lo lắng và sợ hãi

Sau sinh, bên cạnh niềm hạnh phúc chào đón đứa con thì tâm lý lo lắng là vấn đề thường gặp ở nhiều bà mẹ sau sinh. Lúc này, họ có hàng nghìn sự băn khoăn và lo lắng. Từ việc chăm con thế nào mới tốt? Nuôi dưỡng đứa bé ra sao? Cần bổ sung cái gì để con được phát triển tốt? cho đến khả năng làm mẹ của mình… Tình trạng này thường là kết quả của sự lo âu quá mức, nếu xảy ra trong thời gian dài có thể ảnh hưởng tiêu cực đến tâm lý và sức khỏe của bà mẹ.

• Trạng thái mệt mỏi và kiệt sức

Trải qua quá trình sinh nở, cơ thể người phụ nữ thường rất yếu ớt. Đồng thời phải chăm sóc con nhỏ, giờ giấc sinh hoạt đảo lộn không được nghỉ ngơi đầy đủ. Do đó, họ thường có trạng thái mệt mỏi, kiệt sức và thiếu năng lượng để làm các hoạt động thường ngày. Điều này có thể làm giảm hiệu suất làm việc và ảnh hưởngđến chất lượng cuộc sống hàng ngày của phụ nữ sau sinh.

Nguyên nhân dẫn đến sự thay đổi tâm lý phụ nữ sau sinh

Có rất nhiều nguyên nhân dẫn đến sự thay đổi tâm lý phụ nữ sau sinh, phụ thuộc vào các yếu tố như tinh thần, thể chất, tâm lý… Hai nhóm nguyên nhân chính dẫn đến sự thay đổi tâm lý mẹ sau sinh gồm:

Nguyên nhân bên trong

Sự thay đổi nội tiết tố trong cơ thể mẹ

Sau khi sinh, hormon estrogen và progesterone trong cơ thể mẹ thường giảm mạnh đột ngột, gây mất cân bằng nội tiết tố của phụ nữ. Điều này gây ra nhiều thay đổi sinh hoạt mà mẹ chưa kịp tiếp nhận, ảnh hưởng đến tâm trạng. Tương tự như việc căng thẳng và thay đổi tâm trạng do nồng độ hormon thay đổi nhẹ trước mỗi kỳ kinh nguyệt.

Áp lực khi trở thành mẹ

Trở thành mẹ là một trách nhiệm lớn, cần phải chăm sóc và nuôi dưỡng con nhỏ. Tuy nhiên, hầu hết phụ nữ lần đầu làm mẹ đều chưa có kinh nghiệm. Mà theo thời gian, từ khi mang thai tới khi chuẩn bị có con mới là thời điểm mà phụ nữ chuẩn bị tâm lý, kiến thức làm mẹ. Vì vậy, áp lực từ việc phải đảm bảo mọi thứ tốt nhất cho con vô hình có thể gây ra sự căng thẳng và ảnh hưởng tiêu cực đến tâm lý phụ nữ sau khi sinh con.

Nguyên nhân từ bên ngoài

Thiếu sự quan tâm từ người chồng

Trong suốt quá trình mang thai cho tới khi sinh, người vợ không chỉ phải đối mặt với những thay đổi về thể chất mà còn phải đối diện với những thách thức về tâm lý mới. Chính vì thế, sự quan tâm, thấu hiểu, hỗ trợ từ người chồng đóng vai trò rất quan trọng tới tâm lý của người vợ. Tuy nhiên, không phải người chồng nào cũng hiểu và làm được điều đó. Vì thế, tâm lý mẹ sau sinh thường không ổn định dễ có cảm giác cô đơn và áp lực.

Điều kiện kinh tế không ổn định

Kinh tế không phải là yếu tố duy nhất quyết định hạnh phúc, nhưng nó đóng vai trò quan trọng trong việc tạo sự ổn định, góp phần vào hạnh phúc và sức khỏe tâm lý của mỗi người. Vì vậy, nếu mẹ vừa nuôi con vừa phải lo lắng về cơm áo gạo tiền trong thời gian dài sẽ khiến tâm trạng dễ bị sa sút.

Sự phán xét của người ngoài

Mỗi người sẽ lựa chọn cách nuôi con và trở thành mẹ khác nhau, tựu chung là luôn muốn dành những điều tốt nhất cho con. Tuy nhiên, các khoảng cách về thế hệ cũng như quan niệm xưa có thể gây bất đồng và buông những lời phán xét tiêu cực, đè nặng áp lực về cách nuôi dạy con. Đồng thời, cùng với ngoại hình sau sinh khiến tâm lý của mẹ bị tác động, ảnh hưởng tiêu cực.

Những rối loạn thường gặp sau khi có em bé

Trầm cảm sau sinh

Trầm cảm sau sinh là tình trạng phổ biến, ảnh hưởng đến tâm trạng, suy nghĩ và hành vi của phụ nữ sau sinh. Các triệu chứng bao gồm cảm giác buồn bã, mất hứng thú với các hoạt động thường ngày và cảm giác tuyệt vọng thường xuyên xuất hiện. Trầm cảm sau sinh có thể nhẹ, vừa hoặc nặng, thoáng qua hoặc kéo dài nhưng nếu được phát hiện và điều trị sớm sẽ hạn chế những hệ lụy đau lòng có thể xảy ra.

Stress

Trên thực tế, phụ nữ sau sinh dễ bị stress hơn so với người khác. Các áp lực và căng thẳng sau sinh có thể dẫn đến tình trạng stress kéo dài, ảnh hưởng đến sức khỏe tâm lý và thể chất của các bà mẹ.

Rối loạn hành vi

Một số phụ nữ có thể gặp các rối loạn hành vi do sự thay đổi tâm lý và áp lực sau sinh, như hành vi tự làm hại bản thân hoặc bạo lực với người xung quanh.

Ảnh hưởng của thay đổi tâm lý tới mẹ và bé

Thay đổi tâm lý có thể khiến mẹ trở nên không còn là chính mình. Đôi khi mọi hành động, suy nghĩ của mẹ thường bị chi phối bởi nhiều nguyên nhân khiến mẹ không làm chủ được hành động của mình gây nguy hiểm tới bản thân và những người xung quanh.

Không những vậy, sự thay đổi tâm lý của mẹ cũng ảnh hưởng lớn tới chất lượng chăm sóc con cái. Tâm lý không ổn định có thể làm giảm khả năng chăm sóc, gây ra những ảnh hưởng tiêu cực đến sự phát triển của bé. Một đứa trẻ được lớn lên trong sự yêu thương của cha mẹ sẽ có xu hướng phát triển vượt trội hơn so với những đứa trẻ khác. Vì thế, tâm lý người mẹ ảnh hưởng rất lớn đến sự phát triển của con.

Cách phòng ngừa trầm cảm, rối loạn tâm thần cho phụ nữ sau sinh

Trầm cảm, rối loạn tâm thần sau sinh là những hội chứng tâm lý vô cùng nguy hiểm. Vì vậy, để phòng ngừa những vấn đề này người mẹ nên chủ động tìm hiểu ngay từ khi mang thai. Một số cách phòng ngừa có thể là bổ sung các kiến thức về chăm sóc, nuôi con từ lúc mang thai đến sau khi sinh. Ngoài ra, dành thời gian để lắng nghe chính mình, cởi mở, chia sẻ suy nghĩ, vấn đề của mình với mọi người cũng là cách giúp giảm thiểu các vấn đề về tâm lý.

Tâm lý phụ nữ sau sinh là một vấn đề quan trọng cần được quan tâm và chăm sóc đúng mức. Việc hiểu rõ và phòng ngừa các rối loạn tâm lý không chỉ giúp các bà mẹ có một cuộc sống hạnh phúc và khỏe mạnh sau sinh mà còn đảm bảo sự phát triển toàn diện cho bé. Hãy luôn nhớ rằng, chăm sóc tốt cho tâm lý của mẹ cũng chính là cách chăm sóc tốt nhất cho con yêu.