Những thực phẩm hại men răng mà các bậc phụ huynh cần lưu ý

Men răng khỏe mạnh là “lá chắn” tự nhiên bảo vệ nụ cười của trẻ. Tuy nhiên, nhiều bậc phụ huynh không nhận ra rằng một số loại thực phẩm quen thuộc lại chính là “thủ phạm” âm thầm làm tổn thương men răng non yếu. Không chỉ gây ra cảm giác ê buốt khó chịu, những tác động này còn ảnh hưởng lâu dài đến sức khỏe răng miệng của trẻ. Vì vậy, bên cạnh việc duy trì thói quen vệ sinh răng miệng đúng cách, bố mẹ cần chú ý tránh xa các thực phẩm gây hại để bảo vệ nụ cười tươi sáng và sức khỏe toàn diện cho con.

Kẹo có đường

Kẹo ngọt là món được nhiều trẻ yêu thích, nhưng không phải tất cả các loại kẹo đều an toàn cho răng. Các loại kẹo như kẹo cứng, caramen, kẹo mút… thường được giữ lâu trong miệng, khiến nước bọt không thể rửa sạch các lớp đường bám trên răng hiệu quả.

Đường nuôi vi khuẩn có hại: Đường trong kẹo không chỉ là thức ăn cho vi khuẩn gây sâu răng, mà còn tạo môi trường axit phá hủy men răng.
Sản sinh axit độc hại: Vi khuẩn Streptococcus mutans ăn đường và tạo axit, làm phá vỡ men răng, tăng nguy cơ sâu răng và bệnh nướu.

Để bảo vệ răng trẻ, bố mẹ nên hạn chế tối đa việc cho trẻ ăn các loại kẹo có đường và chỉ cho phép trẻ ăn sau các bữa chính. Đồng thời, khuyến khích trẻ đánh răng sau khi ăn bất kỳ đồ ngọt nào.

Soda và các loại nước giải khát

Nước giải khát như soda, nước tăng lực và cà phê có đường không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe tổng thể mà còn đặc biệt nguy hiểm đối với sức khỏe răng miệng của trẻ.

Tính axit phá hủy men răng: Soda chứa axit carbonic và các loại axit khác, khi tiếp xúc lâu dài với răng, chúng sẽ làm men răng mòn và xỉn màu.
Nuôi vi khuẩn sâu răng: Các vi khuẩn trong miệng hấp thụ đường từ soda, tạo ra axit khử khoáng, làm phá vỡ men răng.
Không phục hồi được tổn thương: Việc tiếp xúc thường xuyên với axit từ đồ uống có ga có thể tạo ra tổn thương không thể phục hồi cho răng.

Nghiên cứu đã chỉ ra rằng tiêu thụ thường xuyên các đồ uống có đường và axit không chỉ làm xỉn màu men răng mà còn dẫn đến sâu răng và bệnh nướu. Vì vậy, bố mẹ nên thay thế soda và nước giải khát bằng nước lọc hoặc các loại nước không chứa đường.

Ngũ cốc có đường và bánh nướng

Ngũ cốc có đường cũng là một trong những thực phẩm làm hại men răng trẻ mà bố mẹ nên tránh. Nhiều trẻ thường thích ăn ngũ cốc sáng chế biến sẵn hoặc các loại bánh ngọt, nhưng đây cũng là những thực phẩm chứa nhiều đường bổ sung, không tốt cho sức khỏe răng miệng.

Đường bổ sung nguy hại: Một số ngũ cốc sáng chế biến sẵn chứa lượng lớn đường bổ sung, tương đương vài thìa cà phê đường. Điều này không chỉ làm tăng nguy cơ sâu răng mà còn tạo điều kiện thuận lợi cho vi khuẩn phát triển trong miệng.
Thiếu dinh dưỡng: Những loại bánh và ngũ cốc này thường thiếu các chất dinh dưỡng cần thiết như protein, vitamin và khoáng chất, không đủ sức bù đắp năng lượng và sức khỏe cơ thể của trẻ.

Ngũ cốc sáng chế biến sẵn và bánh nướng ngọt cũng là một trong những nguồn chính cung cấp đường bổ sung cho trẻ từ 6-19 tuổi. Do đó, bố mẹ nên chuyển sang các lựa chọn bổ dưỡng hơn như ngũ cốc tự nhiên ít đường, bánh mì ngũ cốc nguyên hạt hoặc các bữa sáng chứa rau củ và protein.

Trái cây khô

Trái cây khô như mơ, nho khô, dứa khô thường được trẻ em yêu thích vì vị ngọt tự nhiên và hương vị hấp dẫn. Tuy nhiên, việc tiêu thụ thường xuyên các loại trái cây khô này có thể gây tổn hại đáng kể đến răng.

Lượng đường đậm đặc: Trái cây khô chứa lượng đường cô đặc, tương tự như kẹo. Điều này tạo điều kiện thuận lợi cho vi khuẩn trong miệng phát triển và tạo axit phá hủy men răng.
Kết cấu bám vào răng: Do kết cấu cứng và dính, trái cây khô thường dễ bám vào các khe răng, làm tăng thời gian đường tiếp xúc với răng và khó làm sạch bằng nước bọt.

Để bảo vệ răng của trẻ, nên hạn chế các loại trái cây khô và thay thế bằng trái cây tươi, vừa cung cấp vitamin, khoáng chất, vừa kích thích nước bọt, giúp bảo vệ men răng.

Nước ép trái cây

Mặc dù nước ép trái cây tự nhiên chứa nhiều vitamin và khoáng chất có lợi cho sức khỏe, nhưng nếu tiêu thụ quá thường xuyên, chúng cũng có thể ảnh hưởng xấu đến sức khỏe răng miệng của trẻ.

Tính axit phá hủy men răng: Nước ép các loại trái cây như cam, táo, chanh, và nho thường chứa lượng axit tự nhiên lớn. Axit này có thể làm mòn men răng nếu tiếp xúc lâu dài.
Kết hợp đường bổ sung: Nhiều nước ép trái cây chế biến sẵn còn chứa đường bổ sung, làm tăng nguy cơ sâu răng.

Nghiên cứu khoa học

Một nghiên cứu năm 2016 với 16.661 trẻ em từ 8–19 tuổi chỉ ra rằng trẻ em uống nước ép có tính axit càng nhiều, thì nguy cơ bị mòn răng càng cao.
Một nghiên cứu từ Đức năm 2016 phát hiện nước ép táo và cam có khả năng ăn mòn răng nhiều hơn nước ngọt Coca-Cola nhẹ gấp 5 lần.
Hơn nữa, nước đá làm từ nước ép cam, dứa, và nho có tính axit mạnh hơn nước trái cây ở nhiệt độ phòng, làm tăng nguy cơ phá hủy men răng.
Để bảo vệ răng của trẻ, nên chọn nước lọc hoặc các loại nước ít axit tự nhiên và hạn chế tối đa nước ép chế biến sẵn.

Bánh mì trắng và các loại thực phẩm giàu tinh bột tinh chế

Các loại thực phẩm chứa tinh bột tinh chế, như bánh mì trắng, khoai tây chiên, thường được trẻ em ưa thích, nhưng lại tiềm ẩn nguy cơ sâu răng đáng kể.

Lên men đường tạo axit: Khi ăn các loại carbs tinh chế, vi khuẩn trong miệng hấp thụ đường và tạo axit, phá vỡ men răng.

Tăng nguy cơ sâu răng

Một nghiên cứu năm 2011 trên 198 trẻ em phát hiện rằng việc tiêu thụ nhiều khoai tây chiên có liên quan trực tiếp đến nguy cơ sâu răng cao hơn.
Một nghiên cứu đánh giá năm 2020 gồm 5 nghiên cứu khác nhau cũng chỉ ra rằng các loại thực phẩm chứa tinh bột đã qua chế biến, như khoai tây chiên, ảnh hưởng xấu đến sức khỏe răng miệng nếu chúng được ăn giữa các bữa ăn.
Môi trường axit kéo dài: Tinh bột có tính dính, khi lưu lại trên răng lâu, tạo môi trường axit, thúc đẩy sâu răng và phá vỡ men răng.

Để bảo vệ sức khỏe răng miệng của trẻ, nên thay thế các loại tinh bột tinh chế bằng các nguồn carbs tự nhiên và giàu dinh dưỡng như:

Khoai lang – giàu vitamin và chất xơ.
Ngũ cốc nguyên hạt – cung cấp nhiều chất dinh dưỡng và ít đường bổ sung.
Trái cây tươi – chứa chất xơ tự nhiên, kích thích nước bọt, bảo vệ men răng.

Thực phẩm quá cứng hoặc dính

Một số loại thực phẩm có thể làm tăng nguy cơ sứt mẻ răng hoặc làm bong miếng trám răng, gây hại nghiêm trọng đến sức khỏe răng miệng của trẻ.

Nhai thức ăn cứng

Những món như bánh quy cứng, kẹo cứng, hoặc hạt cứng thường có thể khiến trẻ bị sứt mẻ răng. Khi nhai những thực phẩm này, áp lực lớn có thể làm men răng bị phá vỡ, thậm chí dẫn đến gãy răng.
Nghiên cứu năm 2021 trên 56 người chỉ ra rằng việc ăn thức ăn cứng có liên quan trực tiếp đến số lượng răng bị nứt ở những người tham gia.
Điều này không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe răng mà còn đòi hỏi các can thiệp nha khoa tốn kém và phức tạp.

Kẹo dính

Các loại kẹo dính, chẳng hạn như caramel, có thể bám chặt vào răng, làm tăng nguy cơ mòn men răng do vi khuẩn và axit.
Vi khuẩn trong miệng có thể dễ dàng lên men đường từ kẹo, tạo môi trường axit phá hủy men răng.

Nhai nước đá

Một thói quen không nên có ở trẻ em là nhai nước đá. Điều này không chỉ có thể làm mẻ răng mà còn làm tổn thương các miếng trám răng, khiến chúng dễ bong ra hoặc bị phá hủy hoàn toàn.

Lời khuyên: Hạn chế các loại thức ăn cứng và kẹo dính trong chế độ ăn của trẻ. Thay vào đó, nên chọn các món ăn mềm, dễ nhai, và an toàn cho sức khỏe răng miệng.

Sốt mì ống

Sốt mì ống thường chứa các thành phần có thể làm ảnh hưởng đến sức khỏe men răng của trẻ, đặc biệt là nước sốt cà chua.

Tính axit của cà chua

Cà chua có tính axit tự nhiên, và khi kết hợp với mì ống, nước sốt cà chua có thể phá vỡ men răng, làm mòn men răng nhanh chóng.
Axit trong nước sốt cà chua tạo môi trường axit trong miệng, dễ làm men răng bị bào mòn và tổn thương.

Carbohydrate nuôi vi khuẩn

Mì ống chứa carbs tinh chế, khi được tiêu hóa trong miệng, chúng cung cấp nguồn thức ăn cho vi khuẩn gây sâu răng.
Vi khuẩn này sẽ tạo ra axit, phá hủy men răng, và gây sâu răng.

Lời khuyên

Thay vì nước sốt cà chua, nên chọn các loại sốt khác như sốt phô mai hoặc sốt kem.
Phô mai không chỉ làm giảm tính axit mà còn chứa canxi, giúp tăng cường men răng và bảo vệ sức khỏe răng miệng của trẻ.

Giấm táo

Giấm táo được biết đến với các lợi ích như khử độc và tăng cường sức khỏe, nhưng nó cũng chứa tính axit cao có thể làm mòn men răng nhanh chóng.

Tính axit mạnh

Giấm táo chứa axit acetic tự nhiên, và khi trẻ uống giấm táo mà không pha loãng, axit này có thể phá hủy men răng một cách đáng kể.
Điều này làm tăng nguy cơ sâu răng và các vấn đề khác về sức khỏe răng miệng.

Thói quen nhấm nháp

Việc nhấm nháp giấm táo trong miệng kéo dài thời gian tiếp xúc với axit, làm men răng bị ăn mòn mạnh mẽ.