Viêm loét lợi: Nguyên nhân, triệu chứng, và cách điều trị

Viêm loét lợi là một trong những vấn đề răng miệng phổ biến nhất, có thể ảnh hưởng đến cả người lớn lẫn trẻ em. Đặc biệt, ở độ tuổi trên 30, gần một nửa số người trưởng thành gặp phải tình trạng viêm lợi ở các mức độ khác nhau. Vậy viêm loét lợi thực sự là gì? Đâu là những dấu hiệu cảnh báo và nguyên nhân tiềm ẩn? Trong bài viết này, Altaco sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về căn bệnh này, đồng thời gợi ý các phương pháp điều trị hiệu quả để bảo vệ sức khỏe răng miệng toàn diện.

Mục lục bài viết

Viêm loét lợi là bệnh gì?

Viêm loét lợi, hay còn gọi là viêm nướu (gingivitis), là một dạng viêm nhiễm tại vùng mô lợi bao quanh răng. Đây là hậu quả của việc các mảng bám chứa vi khuẩn tích tụ trên bề mặt răng trong thời gian dài mà không được làm sạch đúng cách.

Mảng bám răng hình thành chủ yếu từ thức ăn thừa, vi khuẩn và khoáng chất trong nước bọt. Nếu không loại bỏ kịp thời, các vi khuẩn trong mảng bám sẽ phát triển mạnh mẽ, kích thích mô lợi, dẫn đến tình trạng sưng đỏ, đau rát và dễ chảy máu, đặc biệt là khi chải răng hoặc ăn uống. (1)

Viêm loét lợi không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe răng miệng mà còn tiềm ẩn nhiều nguy cơ nghiêm trọng nếu không được điều trị kịp thời:

Tiến triển thành viêm nha chu: Đây là một dạng bệnh nặng hơn, ảnh hưởng đến cả xương hàm và các mô nâng đỡ răng, có thể dẫn đến mất răng.
Suy yếu men răng: Vi khuẩn trong mảng bám không chỉ làm lợi bị tổn thương mà còn gây hại cho men răng, làm tăng nguy cơ sâu răng và mòn răng.
Ảnh hưởng toàn thân: Viêm loét lợi mãn tính có thể liên quan đến các bệnh lý nguy hiểm khác như tiểu đường, bệnh tim mạch, hoặc các vấn đề hô hấp.

Nguyên nhân dẫn đến viêm loét lợi

Viêm loét lợi, đặc biệt là các trường hợp nặng như viêm lợi loét hoại tử cấp, thường xuất phát từ nhiều yếu tố kết hợp, bao gồm vệ sinh răng miệng kém, tình trạng sức khỏe tổng thể suy giảm, và những thói quen sinh hoạt không lành mạnh. Dưới đây là các nguyên nhân phổ biến dẫn đến tình trạng này.

Vệ sinh răng miệng không đúng cách

Mảng bám răng là thủ phạm chính gây viêm lợi. Khi không đánh răng đủ hoặc không sử dụng chỉ nha khoa, vi khuẩn trong mảng bám sẽ phát triển mạnh, kích thích mô lợi và gây viêm.

Ngoài ra, việc chải răng sai cách, sử dụng bàn chải lông cứng hoặc không thay bàn chải định kỳ cũng có thể làm tổn thương nướu, tạo điều kiện cho vi khuẩn tấn công.

Chế độ ăn uống không lành mạnh

Một chế độ ăn uống thiếu vitamin và khoáng chất, đặc biệt là vitamin C, có thể làm suy yếu sức đề kháng của nướu, khiến nướu dễ bị tổn thương. Ngoài ra, thói quen tiêu thụ nhiều đồ ngọt và thực phẩm chế biến sẵn làm tăng nguy cơ hình thành mảng bám và vi khuẩn.

Thói quen hút thuốc lá và sử dụng chất kích thích

Hút thuốc lá không chỉ gây hại cho phổi mà còn là nguyên nhân hàng đầu dẫn đến các bệnh lý răng miệng, bao gồm viêm loét lợi. Nicotine trong thuốc lá làm giảm lưu lượng máu đến nướu, khiến khả năng tự phục hồi của nướu suy yếu.

Căng thẳng và suy giảm sức đề kháng

Căng thẳng kéo dài ảnh hưởng đến hệ miễn dịch, làm giảm khả năng chống lại vi khuẩn gây viêm lợi. Ngoài ra, những người mắc bệnh mãn tính như tiểu đường hoặc suy giảm miễn dịch cũng dễ gặp các biến chứng viêm loét lợi hơn.

Rối loạn hormone

Phụ nữ mang thai, người ở độ tuổi dậy thì hoặc trong giai đoạn tiền mãn kinh dễ bị viêm lợi do sự thay đổi nội tiết tố, làm tăng nhạy cảm và kích ứng ở nướu.

Tác động từ bệnh lý hoặc thuốc điều trị

Một số bệnh lý như HIV/AIDS, viêm gan, hoặc các bệnh tự miễn dịch có thể gây ra viêm lợi nghiêm trọng. Ngoài ra, tác dụng phụ của một số loại thuốc như thuốc chống động kinh, thuốc ức chế miễn dịch hoặc thuốc tim mạch cũng làm tăng nguy cơ viêm nướu.

Môi trường miệng không sạch sẽ

Việc sử dụng răng giả không vừa vặn hoặc khí cụ chỉnh nha không được vệ sinh kỹ càng cũng tạo điều kiện cho vi khuẩn sinh sôi, dẫn đến tình trạng viêm loét lợi.

Triệu chứng của viêm loét lợi

Viêm loét lợi có thể xuất hiện với các triệu chứng từ nhẹ đến nặng, tùy thuộc vào mức độ tiến triển của bệnh. Ở giai đoạn đầu, nhiều người thường chủ quan do bệnh không gây đau đớn rõ rệt. Tuy nhiên, nếu không được phát hiện và điều trị sớm, tình trạng này có thể trở nên nghiêm trọng hơn, dẫn đến viêm lợi loét hoại tử cấp với các biến chứng nguy hiểm.

Triệu chứng của viêm loét lợi thông thường

Ở giai đoạn ban đầu, viêm loét lợi có những dấu hiệu điển hình sau:

Sưng đỏ nướu: Nướu quanh răng trở nên đỏ và nhạy cảm hơn, dễ bị kích ứng khi ăn uống hoặc chải răng.
Chảy máu khi chải răng: Đây là một trong những triệu chứng phổ biến, xảy ra do nướu bị tổn thương.
Hơi thở có mùi hôi: Vi khuẩn trong mảng bám gây mùi khó chịu, làm hơi thở mất tự nhiên.
Đau nhẹ hoặc cảm giác khó chịu ở nướu: Cơn đau thường không quá rõ rệt, khiến nhiều người dễ bỏ qua.

Triệu chứng của viêm loét lợi nặng (loét hoại tử cấp)

Khi tình trạng viêm lợi tiến triển đến giai đoạn nghiêm trọng hơn, người bệnh có thể gặp phải các dấu hiệu sau:

Đau nhức dữ dội: Đau có thể tập trung ở một khu vực hoặc lan rộng ra toàn bộ khoang miệng, và mức độ đau ngày càng tăng.
Hoại tử mô nướu: Nướu có biểu hiện hoại tử, xuất hiện các vùng màu xám hoặc vàng, đặc biệt ở giữa các kẽ răng.
Lở loét nặng: Xuất hiện các nốt nhỏ hoặc vết loét gây đau đớn, cản trở việc ăn uống và cử động hàm.
Chảy máu nặng: Chân răng dễ chảy máu, ngay cả khi không có va chạm mạnh.
Hơi thở cực kỳ hôi: Mùi hôi trở nên nghiêm trọng hơn do vi khuẩn và các mô nướu bị hoại tử.
Triệu chứng toàn thân: Người bệnh có thể bị sốt, mệt mỏi, và sưng hạch bạch huyết vùng cổ. (2)

Các dấu hiệu cần đặc biệt chú ý

Nếu bạn nhận thấy mình có từ 3 triệu chứng trở lên trong số các dấu hiệu trên, rất có thể bạn đang mắc phải viêm lợi nặng hoặc biến chứng viêm loét hoại tử cấp. Đây là giai đoạn bệnh tiến triển nhanh chóng và cần được điều trị ngay lập tức để tránh ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe răng miệng cũng như sức khỏe tổng thể.

Cách điều trị viêm loét lợi nhanh chóng và an toàn

Viêm loét lợi, dù ở giai đoạn nào, đều cần được điều trị đúng cách để đảm bảo sức khỏe răng miệng và ngăn ngừa các biến chứng nguy hiểm. Tùy thuộc vào mức độ bệnh, phương pháp điều trị sẽ khác nhau, từ việc điều trị chuyên sâu tại nha khoa đến các biện pháp hỗ trợ tại nhà.

Điều trị chuyên sâu tại nha khoa

Cạo vôi răng và làm sạch gốc răng

Đây là bước quan trọng đầu tiên trong việc loại bỏ mảng bám và vi khuẩn, nguyên nhân chính gây viêm lợi.

Cạo vôi răng: Nha sĩ sẽ sử dụng dụng cụ chuyên dụng hoặc tia laser để làm sạch mảng bám trên bề mặt răng và dưới lợi.
Làm sạch gốc răng: Phần chân răng cũng được xử lý để loại bỏ vi khuẩn, ngăn ngừa sự tích tụ cao răng và giảm nguy cơ tái phát.

Sử dụng nước súc miệng kháng khuẩn

Nha sĩ có thể chỉ định sử dụng các loại nước súc miệng chuyên dụng chứa chất kháng khuẩn để hỗ trợ diệt vi khuẩn và giảm viêm.

Thuốc điều trị viêm lợi

Một số loại thuốc được bác sĩ kê đơn để hỗ trợ giảm đau và viêm:

Thuốc giảm đau: Acetaminophen, Ibuprofen giúp giảm đau nhức nhanh chóng.
Thuốc kháng viêm: Các loại thuốc bôi hoặc uống có tác dụng kháng viêm, làm dịu vùng lợi bị tổn thương.

Chỉnh sửa các vấn đề răng miệng

Nếu bệnh nhân có các vấn đề như răng mọc lệch, mão răng, hoặc miếng trám không vừa khít, bác sĩ sẽ tiến hành chỉnh sửa để tránh kích ứng và giúp việc vệ sinh răng miệng trở nên hiệu quả hơn.

Chăm sóc và hỗ trợ điều trị tại nhà

Ngoài các phương pháp điều trị tại nha khoa, người bệnh cũng cần thực hiện chăm sóc răng miệng tại nhà để đạt hiệu quả tối ưu:

Vệ sinh răng miệng đúng cách

Đánh răng ít nhất 2 lần mỗi ngày bằng kem đánh răng chứa fluoride.
Sử dụng chỉ nha khoa hàng ngày để loại bỏ thức ăn và mảng bám ở kẽ răng.
Dùng nước súc miệng nhẹ nhàng để làm sạch khoang miệng.

Chăm sóc lợi

Massage nhẹ nhàng vùng lợi bằng ngón tay sạch hoặc bàn chải mềm để tăng lưu thông máu và giảm viêm.
Tránh ăn các thực phẩm cay nóng, nhiều đường để giảm kích ứng nướu.

Thay đổi thói quen sinh hoạt

Bỏ thuốc lá nếu đang hút vì đây là yếu tố làm tăng nguy cơ viêm lợi.
Hạn chế stress và duy trì lối sống lành mạnh để tăng cường sức đề kháng.

Lên lịch khám nha khoa định kỳ

Việc kiểm tra răng miệng và cạo vôi răng định kỳ (6 tháng/lần) giúp phát hiện sớm các vấn đề và giữ lợi luôn khỏe mạnh.

Lưu ý khi điều trị viêm loét lợi

Không tự ý sử dụng thuốc hoặc phương pháp điều trị khi chưa có sự chỉ định của bác sĩ.
Nếu tình trạng không cải thiện hoặc có dấu hiệu nghiêm trọng như sưng đau, sốt, hãy đến ngay cơ sở nha khoa uy tín để được hỗ trợ.

Cách phòng ngừa bệnh viêm loét lợi

Phòng bệnh luôn là cách hiệu quả nhất để bảo vệ sức khỏe răng miệng, giúp bạn tránh khỏi những phiền toái và biến chứng không mong muốn. Dưới đây là những biện pháp đơn giản nhưng hiệu quả, giúp bạn phòng ngừa bệnh viêm loét lợi một cách toàn diện.

Thực hiện vệ sinh răng miệng đúng cách

Đánh răng ít nhất 2 lần/ngày

Sử dụng kem đánh răng chứa fluoride để loại bỏ mảng bám, bảo vệ men răng và giảm nguy cơ viêm lợi. Nên đánh răng vào buổi sáng sau khi thức dậy và buổi tối trước khi đi ngủ.

Dùng bàn chải đánh răng phù hợp

Chọn bàn chải có lông mềm để tránh làm tổn thương nướu. Đừng quên thay bàn chải định kỳ mỗi 3-4 tháng hoặc ngay khi thấy lông bàn chải bị xơ cứng.

Sử dụng chỉ nha khoa hoặc bàn chải kẽ răng

Đây là cách hiệu quả để làm sạch các kẽ răng mà bàn chải thông thường khó tiếp cận, ngăn ngừa mảng bám tích tụ và gây viêm.

Dùng nước súc miệng kháng khuẩn

Bổ sung nước súc miệng vào quy trình vệ sinh răng miệng hàng ngày giúp tiêu diệt vi khuẩn và giảm nguy cơ viêm nướu.

Duy trì thói quen thăm khám nha khoa định kỳ

Lịch khám và làm sạch răng định kỳ

Đến nha khoa kiểm tra và cạo vôi răng mỗi 6-12 tháng giúp loại bỏ mảng bám cứng đầu và phát hiện sớm các vấn đề răng miệng.

Đánh giá sức khỏe nướu

Nha sĩ sẽ kiểm tra độ khỏe mạnh của nướu và tư vấn phương pháp chăm sóc phù hợp nếu phát hiện dấu hiệu viêm.

Xây dựng chế độ ăn uống lành mạnh

Bổ sung thực phẩm giàu dinh dưỡng

Ăn nhiều rau xanh, trái cây giàu vitamin C (như cam, bưởi) để tăng cường sức đề kháng và hỗ trợ nướu khỏe mạnh.
Thực phẩm chứa canxi như sữa, phô mai và các loại hạt giúp tăng cường men răng.

Hạn chế đồ ăn ngọt và thức ăn nhanh

Đường và tinh bột là nguồn thức ăn lý tưởng cho vi khuẩn gây mảng bám, do đó hãy hạn chế tiêu thụ những loại thực phẩm này.

Tránh những thói quen xấu

Không hút thuốc lá

Thuốc lá không chỉ làm tăng nguy cơ viêm loét lợi mà còn gây hại cho toàn bộ sức khỏe răng miệng, làm lợi dễ tổn thương và khó lành.

Giảm căng thẳng

Stress kéo dài có thể làm suy yếu hệ miễn dịch, khiến cơ thể dễ mắc các bệnh viêm nhiễm, bao gồm viêm lợi.
Sử dụng công cụ hỗ trợ chăm sóc răng miệng hiện đại

Bàn chải đánh răng điện

Đây là lựa chọn tuyệt vời cho những ai muốn đảm bảo hiệu quả làm sạch răng miệng tối ưu mà không cần tốn quá nhiều sức.

Máy tăm nước

Dùng máy tăm nước để loại bỏ mảng bám ở những vùng khó tiếp cận, đặc biệt phù hợp với người có răng chen chúc hoặc sử dụng niềng răng.

Lưu ý khi phòng ngừa bệnh viêm loét lợi

Duy trì thói quen vệ sinh răng miệng đều đặn và thực hiện đúng kỹ thuật.
Không nên tự ý sử dụng các sản phẩm nha khoa mà chưa tham khảo ý kiến bác sĩ.
Nếu xuất hiện bất kỳ dấu hiệu bất thường nào như đau, sưng nướu hoặc chảy máu chân răng, hãy đến cơ sở nha khoa ngay để được tư vấn kịp thời.

Kết luận

Hy vọng qua bài viết này, bạn đã hiểu rõ hơn về viêm loét lợi, nhận biết các triệu chứng cũng như cách phòng ngừa và điều trị bệnh hiệu quả. Đừng quên, một nụ cười khỏe mạnh bắt đầu từ những hành động nhỏ mỗi ngày. Hãy bảo vệ sức khỏe răng miệng của bạn để luôn tự tin với nụ cười rạng rỡ!

Thông tin tham khảo:

(1). https://tamanhhospital.vn/viem-loi/

(2). https://www.msdmanuals.com/vi/professional/r%E1%BB%91i-lo%E1%BA%A1n-nha-khoa/c%C3%A1c-r%E1%BB%91i-lo%E1%BA%A1n-nha-chu/vi%C3%AAm-l%E1%BB%A3i-lo%C3%A9t-ho%E1%BA%A1i-t%E1%BB%AD-c%E1%BA%A5p-anug