Viêm xoang hàm và những lưu ý mà người bệnh không thể bỏ qua

Viêm xoang hàm là một trong những bệnh lý phổ biến của viêm xoang mũi, bệnh này không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe mà còn tác động đáng kể đến chất lượng cuộc sống của người bệnh. Vậy dấu hiệu nhận biết viêm xoang hàm là gì, bệnh có nguy hiểm và cần lưu ý gì để tránh những biến chứng không mong muốn? Hãy cùng tìm hiểu chi tiết trong bài viết dưới đây để có thêm những kiến thức cần thiết trong việc chăm sóc sức khỏe và phòng ngừa hiệu quả bệnh lý này.

Viêm xoang hàm là bệnh gì?

Viêm xoang hàm là một tình trạng viêm nhiễm xảy ra tại các hốc xoang nằm quanh hai bên má và vùng mắt. Đây là khu vực dễ bị nhiễm trùng nhất trong hệ thống các xoang, bởi lớp niêm mạc bao phủ trong xoang hàm có thể dễ dàng bị tấn công bởi vi khuẩn, virus hoặc nấm. Khi lớp niêm mạc này bị viêm nhiễm, dịch mủ sẽ tích tụ, gây áp lực trong hốc xoang và làm xuất hiện các triệu chứng khó chịu như đau nhức vùng má, nghẹt mũi và giảm cảm giác ở vùng mặt. Đặc biệt, viêm xoang hàm có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời. (1)

Biến chứng viêm xoang hàm

• Viêm đa xoang: Viêm nhiễm tại xoang hàm có thể dễ dàng lan sang các hốc xoang khác như xoang trán và xoang sàng sau, do chúng có vị trí gần nhau. Khi đó, tình trạng viêm trở nên phức tạp hơn và khó điều trị dứt điểm.
• Viêm mũi, viêm họng và viêm thanh quản: Dịch mủ tích tụ từ xoang hàm có thể chảy xuống đường mũi và họng, gây kích ứng và làm viêm các bộ phận này. Điều này khiến người bệnh thường xuyên bị nghẹt mũi, khàn giọng và đau rát họng.
• Viêm tắc tĩnh mạch trong hốc xoang và viêm dây thần kinh thị giác: Nếu viêm xoang hàm không được điều trị kịp thời, tình trạng viêm nhiễm kéo dài có thể ảnh hưởng đến các mạch máu và dây thần kinh trong khu vực, thậm chí làm suy giảm thị lực.

Nguyên nhân dẫn đến viêm xoang hàm

Viêm xoang hàm có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau gây ra, ảnh hưởng trực tiếp đến niêm mạc của xoang và dẫn đến tình trạng viêm nhiễm kéo dài. Dưới đây là một số nguyên nhân chính.

Viêm mũi dị ứng kéo dài

Những người thường xuyên bị dị ứng với phấn hoa, khói bụi, hoặc các chất gây dị ứng khác dễ bị viêm niêm mạc mũi. Khi niêm mạc mũi bị viêm nhiễm liên tục, tình trạng viêm có thể lan sang vùng xoang hàm, gây viêm xoang hàm.

Lệch cấu trúc vách ngăn mũi

Cấu trúc mũi lệch hoặc bị cong có thể cản trở luồng khí và dịch mũi lưu thông, khiến các hốc xoang dễ bị tích tụ dịch và vi khuẩn. Khi đó, nguy cơ viêm xoang hàm tăng cao do vi khuẩn có thể dễ dàng sinh sôi và gây viêm.

Các bệnh lý về răng miệng

Các bệnh về răng miệng, đặc biệt là sâu răng, viêm nha chu, hoặc nhiễm trùng chân răng, có thể lan sang vùng xoang hàm do vị trí gần nhau. Đây là nguyên nhân phổ biến của viêm xoang hàm, đặc biệt là viêm xoang hàm do mủ khi vi khuẩn từ răng lây lan đến các hốc xoang.

Thay đổi thời tiết, môi trường

Sự thay đổi đột ngột về nhiệt độ và độ ẩm, cùng với tình trạng ô nhiễm không khí, có thể khiến niêm mạc mũi xoang bị kích ứng và dễ viêm nhiễm. Khi vi khuẩn từ môi trường bên ngoài xâm nhập vào cơ thể, chúng có thể gây viêm nhiễm các hốc xoang, trong đó có xoang hàm.

Chấn thương hoặc phẫu thuật

Các chấn thương do tai nạn hoặc những can thiệp phẫu thuật như nhổ răng, phẫu thuật khoang miệng có thể làm tổn thương đến cấu trúc xoang hàm. Những vết thương hoặc tổn thương không được chăm sóc đúng cách có thể gây nhiễm trùng và dẫn đến viêm xoang hàm.

Các loại viêm xoang hàm

Nhận biết đúng loại viêm xoang hàm giúp việc điều trị hiệu quả hơn, ngăn ngừa biến chứng và cải thiện sức khỏe nhanh chóng.

Viêm xoang hàm cấp tính

Viêm xoang hàm cấp tính thường gây nhức đầu, đau mặt, cơn đau lan ra hốc mắt, hai bên thái dương, đặc biệt dữ dội hơn khi cúi đầu hoặc vận động mạnh. Triệu chứng đau thường xuất hiện vào buổi sáng và giảm dần về chiều tối. Bệnh nhân có thể chảy mũi nước, ban đầu loãng sau đó đặc dần và chuyển sang màu vàng, đôi khi có mủ và mùi hôi. Tình trạng này kéo dài khoảng 6 tuần; nếu không điều trị kịp thời, có thể tiến triển thành mạn tính.

Viêm xoang hàm mãn tính

Viêm xoang hàm mãn tính có các biểu hiện như đau nhức mặt, nghẹt mũi, chảy mũi nước hoặc dịch mũi xanh. Bệnh lý này nghiêm trọng hơn, có thể dẫn đến các biến chứng nguy hiểm như viêm xương tủy, viêm hốc mắt, viêm màng não hoặc áp xe não nếu không được điều trị đúng cách. (2)

Viêm xoang hàm do bệnh về răng

Viêm xoang hàm từ các bệnh lý răng miệng thường đi kèm với dịch mủ có mùi hôi chảy ra từ mũi và miệng. Người bệnh có cảm giác đau âm ỉ vùng mặt, đặc biệt ở hai bên má; cơn đau có thể kéo dài và trở nên dữ dội hơn theo thời gian. (3)

Những dấu hiệu khi bị viêm xoang hàm

Viêm xoang hàm có các triệu chứng tương tự như các loại viêm xoang khác, với các dấu hiệu điển hình bao gồm:

• Ngạt mũi kéo dài.
• Đau âm ỉ ở mặt, tai và đầu.
• Sốt nhẹ hoặc sốt cao.
• Dịch mủ chảy ra từ mũi.

Tuy nhiên, các triệu chứng cụ thể còn tùy thuộc vào loại và mức độ viêm xoang hàm:

• Viêm xoang hàm cấp tính: Người bệnh thường bị đau buốt đầu liên tục, sốt cao, đau lan từ hốc mắt sang vùng thái dương và má. Đau thường dữ dội hơn khi cúi người hoặc thay đổi tư thế đột ngột. Cơn đau cũng xuất hiện nhiều hơn vào buổi sáng do dịch mủ tích tụ qua đêm.
• Viêm xoang hàm mãn tính: Nếu không điều trị kịp thời, viêm xoang hàm cấp tính có thể kéo dài và chuyển sang mãn tính. Ở giai đoạn này, người bệnh thường không còn đau nhức mặt nhiều nhưng sẽ bị tắc ngạt mũi liên tục, gây khó chịu kéo dài.

Cách điều trị viêm xoang hàm

Phương pháp điều trị viêm xoang hàm phụ thuộc vào tình trạng và mức độ bệnh. Các bác sĩ sẽ đưa ra liệu trình phù hợp, trong đó phổ biến nhất là sử dụng thuốc:

Điều trị bằng thuốc

Đây là phương pháp phổ biến trong điều trị viêm xoang hàm. Bác sĩ thường kê đơn các loại thuốc kháng sinh để diệt vi khuẩn gây viêm, kết hợp với thuốc giảm phù nề, giảm đau hoặc chống dị ứng để giảm triệu chứng và giúp người bệnh cảm thấy dễ chịu hơn.

Điều trị chuyên sâu

Nếu bệnh ở giai đoạn nặng hoặc không đáp ứng tốt với thuốc, bác sĩ sẽ áp dụng các phương pháp chuyên sâu hơn, bao gồm:

• Chỉnh hình vách ngăn: Dành cho những trường hợp lệch vách ngăn mũi gây cản trở lưu thông dịch xoang.
• Hút mủ xoang hàm: Giúp làm sạch xoang, giảm áp lực và ngăn ngừa vi khuẩn phát triển.
• Cắt polyp mũi: Phẫu thuật cắt polyp mũi nếu bệnh nhân có polyp gây tắc nghẽn xoang.
• Thủ thuật Proetz (súc rửa xoang hàm): Giúp làm sạch dịch mủ trong xoang, tạo cảm giác thoải mái và hỗ trợ hồi phục niêm mạc.

Người bị viêm xoang hàm cần lưu ý những gì?

Để hỗ trợ quá trình điều trị viêm xoang hàm, ngoài việc tuân thủ các chỉ định y tế, người bệnh cần chú ý điều chỉnh chế độ ăn uống và thói quen sinh hoạt hàng ngày:

Chế độ ăn uống

• Hạn chế các món cay, nóng để tránh tình trạng trào ngược dạ dày, có thể ảnh hưởng đến hệ hô hấp.
• Tránh sử dụng sữa và các sản phẩm từ sữa, vì chúng có thể làm tăng dịch nhầy, gây bít tắc xoang.
• Tránh đồ uống lạnh, đá, kem… vì dễ kích thích niêm mạc hô hấp.

Sinh hoạt lành mạnh

• Không hút thuốc lá và hạn chế đồ uống có cồn hoặc chất kích thích, vì chúng có thể làm bệnh trầm trọng thêm.
• Nên giữ ấm cơ thể, đặc biệt là vùng mũi và họng khi thời tiết thay đổi.

Kết luận

Viêm xoang hàm là bệnh lý phổ biến nhưng có thể được kiểm soát hiệu quả nếu được phát hiện sớm và điều trị đúng cách. Ngay khi có bất kỳ dấu hiệu nào nghi ngờ, người bệnh nên chủ động thăm khám để nhận được tư vấn và phác đồ điều trị phù hợp từ bác sĩ. Điều trị kịp thời không chỉ giúp rút ngắn thời gian phục hồi mà còn ngăn ngừa những biến chứng nghiêm trọng có thể xảy ra. Đừng quên theo dõi Altaco để cập nhật thêm những kiến thức bổ ích về chăm sóc sức khỏe.

Bài viết được tham khảo thông tin tại:

• Medanta | Ailment. (n.d.). https://www.medanta.org/hospitals-near-me/gurugram-hospital/speciality/ent/disease/maxillary-sinusitis
• Ramage, G., & Williams, C. (2013). The clinical importance of fungal biofilms. In Advances in applied microbiology (pp. 27–83). https://doi.org/10.1016/b978-0-12-407673-0.00002-3
• Melén, I., Lindahl, L., Andréasson, L., & Rundcrantz, H. (1986). Chronic Maxillary Sinusitis:Definition, diagnosis and relation to dental infections and nasal polyposis. Acta Oto-laryngologica, 101(3–4), 320–327. https://doi.org/10.3109/00016488609132845.
• Bệnh viện đa khoa Tâm Anh. https://tamanhhospital.vn/viem-xoang-ham/