Cách kích sữa hiệu quả cho mẹ ít sữa sau sinh

Sau sinh, nhiều mẹ gặp tình trạng sữa về ít hoặc không biết cách kích sữa hiệu quả, dẫn đến việc phải bổ sung sữa công thức cho con. Điều này vô tình khiến bé bỏ lỡ nguồn dinh dưỡng quý giá từ sữa mẹ – yếu tố quan trọng giúp tăng cường hệ miễn dịch, phát triển trí não và thể chất toàn diện. Vậy làm thế nào để sữa về dồi dào, nhanh chóng và đúng cách? Hãy cùng tìm hiểu những cách kích sữa hiệu quả cho mẹ ít sữa sau sinh trong bài viết dưới đây!

Nguyên nhân dẫn đến tình trạng mẹ ít sữa sau sinh

Tình trạng ít sữa sau sinh có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau, ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng nuôi con bằng sữa mẹ. Dưới đây là những yếu tố phổ biến dẫn đến tình trạng này.

Cơ thể suy nhược, không được cung cấp đủ dinh dưỡng

• Sau sinh, mẹ cần một chế độ ăn uống đầy đủ dinh dưỡng để phục hồi sức khỏe và đảm bảo tuyến sữa hoạt động hiệu quả. Nếu chế độ ăn uống không cân đối, kiêng khem quá mức, cơ thể suy nhược sẽ làm giảm khả năng sản xuất sữa.

Căng thẳng, stress làm giảm hormone tiết sữa

• Tâm lý căng thẳng, mất ngủ hoặc áp lực sau sinh có thể ảnh hưởng đến hormone prolactin và oxytocin – hai hormone quan trọng giúp tiết sữa. Khi mẹ bị stress, lượng sữa tiết ra sẽ giảm đáng kể.

Ăn phải thực phẩm gây ức chế tiết sữa

• Một số thực phẩm có thể làm giảm lượng sữa mẹ như lá lốt, rau mùi tây, măng chua, bạc hà, cà phê, trà, đồ uống có cồn, thực phẩm nhiều dầu mỡ, ớt và tỏi. Nếu tiêu thụ thường xuyên, những thực phẩm này sẽ làm giảm dần lượng sữa mẹ.

Một số bệnh liên quan đến tuyến vú mà các mẹ thường gặp phải

Những bệnh lý như viêm tuyến vú, áp xe vú có thể gây tổn thương tuyến sữa, làm giảm khả năng tiết sữa hoặc thậm chí mất sữa hoàn toàn nếu không được điều trị kịp thời.

Rối loạn nội tiết và thiếu máu

• Sau sinh, nếu mẹ bị rối loạn nội tiết tố hoặc thiếu máu, quá trình sản xuất hormone tiết sữa sẽ bị ảnh hưởng. Khi cơ thể không đủ máu để nuôi dưỡng các cơ quan, tuyến sữa cũng sẽ hoạt động kém hiệu quả.

Ảnh hưởng từ thuốc kháng sinh, giảm đau sau sinh mổ

• Mẹ sinh mổ hoặc sinh non thường phải sử dụng thuốc kháng sinh, thuốc giảm đau, những loại thuốc này có thể tác động đến quá trình tiết sữa và làm giảm lượng sữa mẹ.

Sót rau sau sinh ảnh hưởng đến tiết sữa

• Nếu mẹ bị sót rau sau sinh, hormone progesterone trong cơ thể sẽ không giảm xuống đúng mức, ngăn cản quá trình tiết sữa, dẫn đến tình trạng ít sữa hoặc mất sữa.

Cho trẻ bú sữa công thức quá sớm

• Việc cho trẻ bú sữa công thức từ sớm làm giảm nhu cầu bú mẹ, khiến tuyến sữa không được kích thích thường xuyên, dẫn đến lượng sữa mẹ ít dần đi.

Lạm dụng ti giả, núm vú giả

• Trẻ sử dụng ti giả hoặc núm vú giả quá nhiều có thể khiến bé quen với cách bú này và dần bỏ bú mẹ. Khi bé không bú mẹ thường xuyên, tuyến sữa cũng sẽ hoạt động kém hiệu quả, làm giảm lượng sữa tiết ra.

Trẻ bú ít hoặc bú không đúng cách

Nếu bé bú ít, bú không đều đặn hoặc mỗi cữ bú quá ngắn, tuyến sữa sẽ không được kích thích đủ để duy trì sản xuất sữa, dẫn đến hiện tượng ít sữa sau sinh.
Sử dụng máy hút sữa sai cách

Máy hút sữa có thể giúp mẹ kích sữa, nhưng nếu sử dụng sai cách có thể gây tổn thương đầu ti hoặc làm mẹ phụ thuộc vào máy hút, khiến tuyến sữa không được kích thích tự nhiên, dẫn đến giảm lượng sữa tiết ra.

Có nên kích sữa cho mẹ bằng máy hút sữa không?

Đối với các mẹ đang gặp khó khăn trong việc tiết sữa hoặc không thể cho con bú trực tiếp, kích sữa là một giải pháp cần thiết để duy trì và tăng cường nguồn sữa mẹ. Đặc biệt, với những mẹ bị viêm tuyến vú, núm vú thụt vào trong hoặc bé gặp vấn đề khi bú mẹ, việc sử dụng máy hút sữa sẽ giúp đảm bảo bé vẫn nhận được nguồn dinh dưỡng từ sữa mẹ một cách tốt nhất.

Mặc dù Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) luôn khuyến khích việc cho con bú trực tiếp để tăng sự gắn kết giữa mẹ và bé, nhưng trong nhiều trường hợp, sử dụng máy hút sữa vẫn là một lựa chọn hợp lý. Đây là phương pháp hỗ trợ mẹ duy trì nguồn sữa và đảm bảo bé được nuôi dưỡng bằng nguồn sữa mẹ quý giá.

Lợi ích của việc kích sữa bằng máy hút sữa

• Duy trì nguồn sữa mẹ tự nhiên: Khi mẹ không thể cho bé bú trực tiếp, việc hút sữa đều đặn giúp đảm bảo tuyến sữa vẫn hoạt động liên tục, tránh tình trạng mất sữa hoặc giảm tiết sữa.
• Kích thích tăng tiết sữa: Máy hút sữa giúp tạo ra cơ chế kích thích tương tự như khi bé bú mẹ, từ đó giúp sữa về nhiều hơn và ổn định hơn sau sinh.
• Tận dụng nguồn dưỡng chất trong sữa non: Sữa non chứa nhiều kháng thể và dưỡng chất quan trọng cho hệ miễn dịch của bé, thường xuất hiện trong vòng 48 giờ sau sinh. Dùng máy hút sữa giúp mẹ lưu trữ được nguồn sữa quý giá này để bé có thể sử dụng khi cần.
• Kéo dài thời gian nuôi con bằng sữa mẹ: Sử dụng máy hút sữa giúp mẹ duy trì lượng sữa đủ lâu, đặc biệt trong trường hợp mẹ phải đi làm sớm hoặc không thể trực tiếp cho con bú thường xuyên.
• Giảm đau, giảm căng tức ngực: Một số mẹ có lượng sữa nhiều nhưng bé không bú hết, khiến ngực bị căng tức, khó chịu. Máy hút sữa giúp mẹ giải phóng bớt lượng sữa dư thừa, giảm nguy cơ tắc tia sữa và viêm tuyến vú.
• Đo lường lượng sữa bé ăn mỗi ngày: Khi sử dụng máy hút sữa, mẹ có thể theo dõi lượng sữa bé tiêu thụ hàng ngày để điều chỉnh chế độ dinh dưỡng hợp lý, đảm bảo bé phát triển khỏe mạnh.

Cách kích sữa hiệu quả cho mẹ ít sữa sau sinh

Sau khi nhận biết tình trạng ít sữa, mẹ cần áp dụng ngay các biện pháp kích sữa để đảm bảo bé vẫn được cung cấp đủ dưỡng chất từ sữa mẹ. Dưới đây là những phương pháp khoa học và hiệu quả giúp mẹ kích sữa nhanh chóng, tự nhiên và an toàn.

Cho bé bú thường xuyên

Cách tốt nhất để kích thích tuyến sữa hoạt động là cho bé bú mẹ thường xuyên. Khi bé bú, cơ thể mẹ sẽ nhận được tín hiệu sản xuất sữa nhiều hơn, giúp duy trì nguồn sữa ổn định. Các mẹ nên:

• Cho bé bú theo nhu cầu, không giới hạn thời gian và tần suất bú.
• Duy trì số lần bú từ 8-12 lần/ngày, kể cả vào ban đêm để kích thích tuyến sữa liên tục.
• Đảm bảo bé bú đúng khớp ngậm để tránh tình trạng bú không hiệu quả, làm giảm khả năng kích thích sữa.
• Nếu bé có dấu hiệu bú lười hoặc bú không hiệu quả, mẹ có thể hỗ trợ bằng cách vắt hoặc hút sữa song song để tăng kích thích.

Hút sữa đều đặn sau khi bé bú

Nếu mẹ cảm thấy bé không bú hết sữa hoặc lượng sữa tiết ra vẫn chưa nhiều, việc hút sữa ngay sau khi bé bú sẽ giúp duy trì và kích thích tiết sữa hiệu quả hơn.

Một số lưu ý khi hút sữa:

• Hút sữa ngay sau mỗi cữ bú của bé, trung bình 2-3 giờ/lần.
• Mỗi lần hút sữa nên kéo dài khoảng 15-20 phút để đảm bảo tuyến sữa được kích thích đầy đủ.
• Sử dụng máy hút sữa đúng cách, chọn chế độ phù hợp để tránh tổn thương đầu ti và giúp sữa chảy tốt hơn.
• Nếu mẹ chưa có nhiều sữa, có thể áp dụng phương pháp hút sữa kích thích theo chu kỳ (power pumping), giúp cơ thể nhận diện nhu cầu cao và tăng sản xuất sữa.

Massage và chườm ấm ngực

Massage nhẹ nhàng vùng ngực và chườm ấm trước khi cho bé bú là cách hiệu quả giúp thông tia sữa, thúc đẩy sữa chảy đều hơn. Mẹ có thể thực hiện theo các bước sau:

• Dùng khăn ấm hoặc túi chườm nóng đặt lên ngực trong khoảng 5-10 phút để làm giãn nở các ống dẫn sữa.
• Massage ngực theo chuyển động tròn, từ ngoài vào trong để kích thích lưu thông sữa.
• Dùng tay vuốt nhẹ từ phần chân ngực hướng về núm vú để giúp sữa chảy mạnh hơn khi bé bú.
• Thực hiện đều đặn trước mỗi lần cho bé bú hoặc trước khi hút sữa để tăng hiệu quả.

Uống đủ nước và bổ sung dinh dưỡng

Nước đóng vai trò quan trọng trong quá trình sản xuất sữa mẹ. Khi cơ thể mẹ thiếu nước, lượng sữa tiết ra sẽ giảm đáng kể. Vì vậy, mẹ nên:

• Uống ít nhất 2-3 lít nước mỗi ngày, có thể chia thành nhiều lần uống để cơ thể hấp thụ tốt hơn.
• Ưu tiên các loại nước hỗ trợ kích sữa như nước ấm, nước lá vối, chè vằng, nước ép trái cây tươi để giúp tăng cường quá trình tạo sữa.
• Bổ sung các thực phẩm giàu protein, vitamin và khoáng chất, bao gồm thịt, cá, trứng, rau xanh, các loại hạt và ngũ cốc nguyên cám. Đây là những nhóm thực phẩm giúp mẹ không chỉ duy trì sức khỏe mà còn kích thích tuyến sữa hoạt động mạnh hơn.
• Hạn chế các loại thức uống chứa chất kích thích như cà phê, trà đặc, rượu bia vì chúng có thể làm giảm lượng sữa và ảnh hưởng đến chất lượng sữa mẹ.

Ngủ đủ giấc và giảm căng thẳng

Tinh thần và giấc ngủ có ảnh hưởng lớn đến quá trình sản xuất sữa. Nếu mẹ bị căng thẳng, lo lắng hoặc thiếu ngủ kéo dài, hormone prolactin (hormone kích thích tiết sữa) sẽ giảm, dẫn đến tình trạng ít sữa. Vì vậy, mẹ cần:

• Ngủ đủ giấc từ 6-8 tiếng/ngày, tranh thủ ngủ khi bé ngủ để đảm bảo cơ thể được nghỉ ngơi đầy đủ.
• Thư giãn tinh thần, tránh lo lắng quá mức bằng cách nghe nhạc nhẹ, thiền, tập hít thở sâu hoặc thực hiện các bài tập yoga nhẹ nhàng.
• Nhờ sự hỗ trợ từ người thân để san sẻ công việc chăm sóc bé, giúp mẹ có thêm thời gian nghỉ ngơi và tránh căng thẳng quá mức.
• Hạn chế tiếp xúc với thiết bị điện tử trước khi đi ngủ để tránh ảnh hưởng đến chất lượng giấc ngủ.

Sử dụng thảo dược kích sữa

Một số loại thảo dược đã được chứng minh có tác dụng hỗ trợ tiết sữa tự nhiên, giúp mẹ duy trì và cải thiện nguồn sữa. Một số loại phổ biến gồm:

• Chè vằng: Giúp thanh nhiệt, lợi sữa, tăng cường tuần hoàn máu, hỗ trợ mẹ sau sinh nhanh hồi phục.
• Đinh lăng: Được ví như “nhân sâm của mẹ bỉm”, giúp tăng tiết sữa và bồi bổ cơ thể.
• Hạt thì là: Chứa nhiều hợp chất có tác dụng kích thích tuyến sữa hoạt động mạnh mẽ hơn.

Mẹ có thể sử dụng các loại trà thảo dược từ những thành phần này hoặc viên uống chiết xuất từ thảo dược. Tuy nhiên, trước khi sử dụng, mẹ nên tham khảo ý kiến của bác sĩ để đảm bảo an toàn cho sức khỏe của cả mẹ và bé.

Chế độ ăn bổ sung thực phẩm lợi sữa

Ngoài các biện pháp trên, mẹ nên kết hợp bổ sung các thực phẩm có tác dụng lợi sữa vào thực đơn hàng ngày như:

• Móng giò hầm đu đủ xanh: Giàu collagen và dinh dưỡng, giúp kích thích tuyến sữa.
• Cháo đậu xanh, cháo yến mạch: Giúp tăng cường năng lượng, cung cấp dưỡng chất thiết yếu cho quá trình tạo sữa.
• Khoai lang, rau ngót, rau mồng tơi: Chứa nhiều vitamin và khoáng chất hỗ trợ sản xuất sữa.
• Các loại hạt như hạt chia, hạt óc chó, hạt điều: Cung cấp Omega-3, giúp sữa mẹ đặc và giàu dinh dưỡng hơn.

Kết luận

Hy vọng rằng những cách kích sữa hiệu quả cho mẹ ít sữa sau sinh trên sẽ giúp các mẹ cải thiện nguồn sữa, đảm bảo bé yêu luôn được cung cấp đầy đủ dưỡng chất trong những tháng đầu đời. Đừng quên theo dõi Altaco để cập nhật thêm nhiều kiến thức hữu ích về chăm sóc sức khỏe mẹ và bé, giúp mẹ vững tin hơn trên hành trình nuôi dưỡng bé yêu một cách khoa học và hiệu quả nhất!